Listopad w Fundacji Powszechnego Czytania rozpoczął się czytelniczo. W sobotę, 4 listopada odbył się kolejny poranek pod hasłem #CzytanieRządzi, a jego gościem była autorka popularnej serii książek dziecięcych, m.in. z serii „Basia” – Zofia Stanecka.
Była to kolejna już czytelnicza sobota, kiedy w Auli Domu Literatury w Warszawie na widowni zasiedli najmłodsi czytelnicy wraz z rodzicami, a na scenie – twórczyni ich ulubionych bohaterów. Spotkanie było okazją do poznania historii Drania i Lotty, czyli psich postaci z książek Zofii Staneckiej. Nie zabrakło także rozmów o Basi i jej przygodach oraz o tym, jak powstała seria, która w tym roku obchodzi już 15 lat! Podczas spotkania dzieci wysłuchały fragmentów książek, mogły zadawać pytania, a także uczestniczyły w rysowaniu psich postaci, którego podjęła się sama autorka. Spotkanie poprowadziła Emka Kowalska (obibooki.pl).
Następnie przyszedł czas na część kreatywną i prace plastyczne, podczas których dzieci mogły własnoręcznie stworzyć pieska Lottę – bohaterkę książki. Poranek w Domu Literatury jak zwykle był też okazją do zrobienia pamiątkowych zdjęć i zdobycia autografu.
Na kolejne spotkanie zapraszamy:
18 listopada z udziałem Joanny Jagiełło
2 grudnia z udziałem Wojciecha Widłaka
16 grudnia z udziałem Barbary Supeł.
Formuła spotkań jest otwarta, wymagane wcześniejsze zgłoszenie udziału: [email protected]
Upowszechnianie czytania książek uznane zostało za innowacyjne podejście do problemów społecznych: Maria Deskur z Fundacji Powszechnego Czytania członkinią globalnej sieci innowatorów społecznych Ashoki.
Nieczytanie książek staje się dziś rosnącym problemem i jedną z udowodnionych przyczyn wykluczenia społecznego. Ashoka jest organizacją, która w Polsce działa już 30 lat, wspierając niezwykłe innowatorki i wybitnych innowatorów społecznych. W tym roku do grona jej członków i członkiń dołączyły kolejne cztery osoby. Wśród nich znalazła się Maria Deskur – prezeska Fundacji Powszechnego Czytania, która sprawia, że czytanie i poziom czytelnictwa w Polsce staje się sprawą publiczną.
Ashoka wspiera wizję świata, gdzie każdy może działać na rzecz dobra wspólnego: identyfikuje i wspiera wiodących innowatorów i innowatorki społeczne. Maria Deskur znalazła się w gronie 85 Ashoka Fellows w Polsce i ponad 4000 na całym świecie, wyłonionych i zaproszonych na przestrzeni ostatnich 40 lat istnienia organizacji.
Ashoka Fellows są wybierani_ane na podstawie zaangażowania w rozwiązywanie problemów społecznych u ich źródła. Jednym z czynników, które umożliwiają budowanie społeczeństw bardziej włączających, społeczeństw, w których każde dziecko miałoby szansę na osiągniecie swojego pełnego potencjału, jest niewątpliwie upowszechnianie czytania i traktowanie go nie jako umiejętności nabywanej w szkole, ale fundamentu budowania kompetencji i wynikającego z nich zaangażowania obywateli we wszystkie inne tematy – to jedna z najważniejszy społecznie aktualnych spraw. To szczególnie ważne w obliczu niesatysfakcjonującego stanu polskiego czytelnictwa i nieustającej konieczności wspierania naszej gospodarki, innowacyjności, nauki i siły demokracji.
Dziękuję ogromnie Ashoce za przyjęcie mnie do grona ludzi, których działania Ashoka uwiarygadnia: swoją marką, wieloletnim doświadczeniem i wielostopniowym procesem rekrutacyjnym. Jest mi szalenie miło osobiście, ale jest to przede wszystkim ważne dla sprawy: upowszechnianie czytania zostało w ten sposób potwierdzone przez to poważne międzynarodowe gremium jako innowacyjne narzędzie niwelowania wykluczenia społecznego. Bo tak jest: nie próbujemy zbudować armii humanistów; chcemy, by każde dziecko miało szanse na realizację swojego pełnego potencjału – w dziedzinie, którą sobie wybierze – a to, statystycznie patrząc, jest skutkiem czytania i rozmów w domu, od małego. – mówi Maria Deskur.
Cieszymy się, że Marynia dołącza do grona członków Ashoki. Zastanawialiśmy się co takiego innowacyjnego może być w czytaniu, ale już po pierwszych rozmowach wiedziałam, że to przełożenie na poziom społeczny: czytanie jako prywatna czynność, która jest jednak społecznie szalenie ważna – to jest inna, nowa opowieść, o czynności, która jest przecież od pokoleń znana. – podkreśla Martyna Rubinowska, członkini zarządu Ashoka Polska.
Maria Deskur, od lat związana z polską branżą wydawniczą, jako współzałożycielka FPC, szukając przyczyn niskiego poziomu czytelnictwa w Polsce, sięgnęła po doświadczenia innych krajów. W pro-czytelniczych inicjatywach podkreśla, że kultura książki nie oddziałuje jedynie na poszczególne jednostki, ale na całe społeczeństwo, którego przyszłość zależy od liczby obywateli czytających, bo czytanie przekłada się na edukację, zdrowie, innowacyjność, przedsiębiorczość, naukę a nawet demokrację.
Deskur jest autorką pierwszego w Polsce Poradnika upowszechniania czytania „Supermoc Książek”. Powstał on z myślą o wszystkich angażujących się na rzecz zwiększania liczby Polaków czytających książki. Poradnik zawiera 6 złotych reguł opartych na badaniach, najlepszych praktykach, wiedzy i doświadczeniu wypracowanym dotychczas przez inne programy o udowodnionych sukcesach.
W strategii działań FPC skupia się na współpracy z interesariuszami z wielu poziomów wspólnej pracy na rzecz upowszechniania czytania, promując czytanie jako potężny, wciąż nie w pełni wykorzystany mechanizm kształtowania przyszłości świadomych obywateli oraz równościowych, żywych i stabilnych demokracji.
FPC oprócz programu „Supermoc Książek” (który powstał dzięki współpracy z Polską Izbą Książki, KBF, Wrocławskim Domem Literatury i Biblioteką Narodową), prowadzi projekty upowszechniające czytanie na wielu obszarach z udziałem różnych środowisk. Program „Książka Na Receptę. Recepta na Sukces” fundacja realizuje z udziałem przedstawicieli sektora ochrony zdrowia, akcję „Ratownicy Czytelnictwa” prowadzi ze wsparciem i dla środowiska pedagogicznego i bibliotekarzy; z samorządowcami udowadnia, że #CzytanieRządzi, we współpracy z branżą wydawniczą stworzyła kampanię #TataTeżCzyta, skierowaną do ojców i mężczyzn (którzy statystycznie czytają mniej niż kobiety). Międzynarodowa inicjatywa FPC „Książka Chroni” (ang. Books give refuge) jest z kolei poświęcona pomocy osobom z doświadczeniem uchodźczym oraz wsparciu ukraińskiej branży wydawniczej. Wokół tego tematu zogniskowana była także zorganizowana przez FPC międzynarodowa konferencja Literacy forDemocracy. Fundacja prowadzi także świąteczną akcję fundraisingową Uwolnij Supermoc Dobra. Przy FPC działa doradcza Rada Powiernicza, a prace fundacji nadzoruje od pięciu lat jej istnienia Rada FPC.
Członkostwo w pierwszej, największej na świecie, globalnej sieci przedsiębiorców i przedsiębiorczyń społecznych Ashoki – umożliwi Fundacji Powszechnego Czytania jeszcze szersze działania zwracające uwagę na konieczność upowszechniania czytania, jako elementu budowania sprawiedliwego świata, determinującego możliwość budowania społeczności, wprowadzania innowacji, uczenia empatii i współpracy.
Działając globalnie, Ashoka uwzględnia kontekst lokalny, starając się odpowiadać na potrzeby ekosystemu innowacji społecznych i przedsiębiorców społecznych. Współpraca jest fundamentem i budulcem tych działań. Globalna społeczność twórczyń i twórców zmian skupiona w regionalnych biurach Ashoki może wymieniać się wiedzą i doświadczeniami z licznych krajów i kultur. Członkowie i członkinie działają w ponad 95 krajach na świecie, przyczyniając się do realizacji wizji świata, w którym każdy może działać na rzecz dobra wspólnego, w oparciu o mądrość i doświadczenia innych.
#WspółpracaRządzi, to jedno z haseł używanych przez FPC przy wielu okazjach. – To dla nas absolutnie kluczowe. Czytelnictwo w wielu krajach europejskich jest na poziomie ok 70%, u nas jest na poziomie ok 40%. Nie widzimy powodu, by tego nie zmienić, ale ta potężna zmiana nie dokona się jeśli nie będziemy współpracowali: po pierwsze międzysektorowo – mam na myśli współpracę instytucji państwa, biznesu i trzeciego sektora; po drugie ponad podziałami konkurencyjnymi czy innymi, i po trzecie ponad podziałami hierarchicznymi. Najwspanialsze rzeczy udaje się nam wymyślić kiedy przy jednym stole, na zdecydowanie równych prawach, siedzą szefowie wielkich instytucji i przedstawiciele ich instytucji podległych, członkinie zarządu wielkich firm i pracowniczki realnie wprowadzające strategie w życie. Głęboko wierzę, że #WspółpracaRządzi i jest kluczem do zaproszenia większej części polskiego społeczeństwa do czytania. Gorąco zapraszamy do współpracy! –konkluduje Deskur.
„Czytanie zmienia świat na lepszy” stało się hasłem obchodów 5lecia Fundacji, które odbyły się w Bibliotece Narodowej.Wieczór prowadziła Katarzyna Pakosińska, a gości przywitał gospodarz, Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. Czytanie zmienia – zmienia nas od samego początku, kiedy nam się czyta, ale także wtedy kiedy czytamy sami: nikt nie wchodzi między nas, a literę. Czytanie zmienia nasze rozumienie, buduje nasze poczucie bezpieczeństwa. Czytanie realnie zmienia świat na lepszy! – powiedział. Spotkanie zogniskowane było wokół kilku myśli przewodnich.
#Wielosektorowość Goście i gościnie z branży książki (wydawczynie, dystrybutorzy, bibliotekarki, twórcy), spotkali samorządowców, nauczycielki, przedstawicieli biznesu korporacyjnego, mediów, agencji reklamowych, organizacji pozarządowych, prawników, a także sportu i branży kulinarnej. Wyjście poza branżę książki uważamy za sprawę kluczową, podniesienie poziomu czytelnictwa w Polsce może się udać tylko jeśli dużo więcej obszarów wpływu, znacznie więcej ludzi z innych branż i sektorów dostrzeże w czytaniu narzędzie rozwoju społecznego i gospodarczego Polski – czyli nasz wspólny interes. Nasi przyjaciele z brytyjskiego National Literacy Trust mają rację: tylko współpraca sektora publicznego z biznesem i organizacjami pozarządowymi może zaowocować prawdziwą zmianą – podkreślił Grzegorz Majerowicz, współzałożyciel i członek zarządu FPC.
Tomasz Makowski, Grzegorz Majerowicz (fot. Jakub Sobótka)
#Współpraca Przedstawiciele Dąbrowy Górniczej pokazali niesamowity owoc współpracy na poziomie lokalnym – ponad 20 autorytetów z samorządów i biznesów, łącznie z prezesami narodowości koreańskiej (!), zaangażowało się w nagrania wokół hasła #CzytanieRządzi. Efektem, jak zadeklarował w swoim liście prezydent Dąbrowy Górniczej Marcin Bazylak, było poruszenie: Te nagrania sprawiły, że zaczęliśmy nie tylko rozmawiać o tym co czytamy, ale także o tym jak zwiększyć czytelnictwo w Dąbrowie. Zrodziła się z tego już masa nowych pomysłów na zmiany, bo #CzytanieRządzi właśnie dlatego, że tyle potrafi w naszym życiu zmienić. #CzytanieZmienia – napisał.
#Zmiana Zmianę łatwiej osiągnąć jeśli zaczynamy coś robić inaczej; kiedy odważymy się na zmianę w naszych własnych sposobach działania. I takim przykładem jest Zabrze – Tomasz Iwasiów, Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej i Czesława Winecka, Kierownik Wydziału Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej miasta Zabrze, opowiedzieli o tym jak działają na rzecz #SupermocyKsiążek: jak wprowadzili czytanie jako narzędzie rozwoju społecznego do strategii rozwoju miasta i dlaczego to ma wielkie znaczenie. Taki zapis natychmiast przestaje być życzeniem, staje się konkretem: sprawia, że miasto zobowiązane jest nie tylko asygnować budżet na ten cel, ale też wiemy, że zostaniemy z tego rozliczeni, że ten cel będzie monitorowany, to jest potężne i skuteczne narzędzie na zmianę podejścia do tematu – podkreśliła Czesława Winecka.
Tomasz Iwasiów, Czesława Winecka (fot. Jakub Sobótka)
Sami też staramy się wychodzić poza znane nam metody działania i szukać sprzymierzeńców nie tylko w zwyczajowym kręgu naturalnych „przyjaciół książki”. Zygmunt Miłoszewski jako pisarz to nasz naturalny przyjaciel, a Łukasz Jurkowski èè„Juras”, czyli zawodnik MMA polecający czytanie to trochę inny przekaz – mocny sygnał, że czytanie nie jest tematem dla ludzi zawodowo związanych z kulturą, ale zdecydowanie dla każdego. – zaznaczyła mocno Katarzyna Konopka, kierownik projektów Fundacji Powszechnego Czytania.
fot. Jakub Sobótka
Dużo czasu spędziłem czytając córce i dziś jestem bardzo dumny, że ona naprawdę lubi czytać, że na wakacje bierze ze sobą książkę, to wielka wartość – deklaracja Jurasa, ambasadora akcji #TataTeżCzyta, była mocno energetyczna, inspirująca, jak na sportowca przystało! Jak to #TataTeżCzyta? Tata czyta przede wszystkim – podkreślił przekornie ZygmuntMiłoszewski.
Łukasz „Juras” Jurkowski, Zygmunt Miłoszewski (fot. Jakub Sobótka)
#Dobrywzór A inspiracje są ważne. Mocnym #DobrymWzorem jest firma Green Caffè Nero, która wpisała książki w swoje przestrzenie na stałe, systemowo i nie przez przypadek. Opowiedział o tym twórca i prezes sieci, Adam Ringer: Chcieliśmy stworzyć przestrzeń, w której ludzie poczują się dobrze, jak w swoim mieszkaniu, w której będą chcieli spędzać czas, to jest na koniec oczywiście zamysł biznesowy. Nasza coroczna „Kawa za książkę” pozwala nam uzupełnić półki, ale też zaprzyjaźnia naszych klientów z kawiarnią, co oczywiście jest dla nas bardzo ważne.
Firmy i autorytety namawiające do czytania to ważny element idei #DobregoWzoru. Profesor Barry Zuckerman, ambasador projektu „Książka na receptę”, podkreślił dlaczego on jako pediatra rekomenduje czytanie, jak o tym rozmawia z rodzicami i dlaczego zachęca swoje środowisko do użycia swojego autorytetu: Według mojej najlepszej wiedzy, jest to, zaraz po szczepieniach, najlepszy sposób skutecznej prewencji.
#DobrymWzorem są oczywiście nauczyciele i bibliotekarki: dla nich i z nimi Fundacja prowadzi program „Ratownicy Czytelnictwa”, o którym dynamicznie opowiedziała Karina Mucha, edukatorka, psycholog, wykładowczyni SWPS: Widzę dorastające dzieci na co dzień, i widzę ile czytanie może im dać i daje – jak może je uspokajać, jak może kanalizować ich niepokoje, jak pomaga im odnaleźć się w świecie. Zapraszamy do współpracy!
Adam Ringer, Karina Mucha (fot. Jakub Sobótka)
Wzruszyło nas bardzo, że zaproszenie na imprezę przyjęła Pani Irena Santor, to jest dopiero #NiesamowityWzór zaangażowania! – podkreśliła Maria Deskur, współzałożycielka i prezeska Fundacji Powszechnego Czytania.
Irena Santor, Maria Deskur (fot. Jakub Sobótka)
#Skala Fundacja Powszechnego Czytania otwarcie stawia jako cel zmianę społeczną na wielką skalę, ale też mówi jasno, że ten cel można zrealizować jedynie działając razem, ławą. Nikt tej zmiany nie przeprowadzi sam – dlatego bardzo cieszymy się z licznych współprac, stawiamy na wielosektorowość, gorąco zapraszamy do współpracy biznes (nie tylko instytucje i organizacje pozarządowe!), nastawiamy się na takie działania, które realnie mają wpływ i chcemy pokazywać #DobreWzory, które mogą zmienić nastawienie innych. Jeśli mamy być pokoleniem, które wreszcie poradziło sobie z tym ciągnącym się, niedoszacowanym problemem społecznym jakim jest zbyt niskie czytelnictwo w Polsce, to naprawdę: wszystkie ręce, a od dziś także stopy(!) na pokład! – podsumowała śmiejąc się Deskur. Fundacja Powszechnego Czytania ofiarowała wszystkim gościom skarpetki #TataTeżCzyta, co wywołało sporo zamieszania!
fot. Jakub Sobótka
5 lat Fundacji Powszechnego Czytania, to:
– Konsekwentne budowanie narracji wokół czytania jako narzędzia budowania społeczeństwa rozwijającego się : inkluzywnegoi innowacyjnego. – Zaproszenie do współpracy dziesiątek organizacji ze wszystkich sektorów: instytucji państwowych, biznesu i organizacji pozarządowych. – Rozwój projektów skierowanych do różnych grup odbiorców: (Książka na Receptę, #CzytanieRządzi, Ratownicy Czytelnictwa, #SupermocKsiążek, #TataTeżCzyta, Książka Chroni, Literacy for Democracy).
Fundacja Powszechnego Czytania powstała w 2018 roku dzięki współpracy konkurentów i stawia sobie za cel podniesienie poziomu czytelnictwa w Polsce jako sposób na niwelowanie wykluczenia i nierówności społecznych.
Rada Fundacji Powszechnego Czytania składa się z przedstawicieli założycieli oraz firm, które dołączyły do FPC w kolejnych latach. Do Rady Fundacji należą: Włodzimierz Albin, Mikołaj Burchard (CH Beck Sp. z o.o.), Grzegorz Czajka (Wydawnictwo Zielona Sowa Sp. z o.o.), Sonia Draga (Polska Izba Książki), Paweł Filar (Platon Dystrybucja Książek), Marcin Frąckiewicz (Motyle Książkowe), Marcin Garliński (Muza SA), Magdalena Hajduk-Dębowska (Karakter), Jadwiga Jędryas (Dwie Siostry Sp. z o.o.), Bronisław Kledzik (Media Rodzina Sp. z o.o.), Agnieszka von Mallek (Nowa Era Sp. z o.o.), Anna Lubczyńska-Lafuente (PWN), Mikołaj Małaczyński (Legimi), Andrzej Mardyła (Aromat Słowa Sp. z o.o.), Artur Owczarek (Garmond Press SA), Katarzyna Sienkiewicz-Kosik (Powergraph), Katarzyna Skalska (Wydawnictwo Zakamarki Sp. z o.o.), Anna Skowrońska (Wydawnictwo Muchomor), Małgorzata Skowrońska (Agora SA), Sylwia Sosińska (HarperCollins Polska), Tomasz Szponder (Rebis Sp. z o.o.), Piotr Szwocha (Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe), Bogdan Szymanik (Bosz), Monika Walendowska (Polarny Lis), Aleksandra Wójcicka (SIW Znak Sp. z o.o.), Anna Zdrojewska-Żywiecka (Grupa wydawnicza Relacja).
Fundacja Powszechnego Czytania wspierana jest także przez Radę Powierniczą, do której należą: Włodzimierz Albin, Elżbieta Barembruch, Dorota Bieniek-Kaska, Paweł Bryndal, Tessa Capponi-Borawska, Emily Cunningham, Maria Deskur, Magdalena Duszyńska-Walczak, Paweł Filar, Aneta Jurska-Gawrysiak, Dominik Karbowski, Olga Korolec, Iryna Kovalchuk, Maja Łatyńska, Grzegorz Majerowicz, Maja Meissner, Michał Miąskiewicz, Ireneusz Piecuch, Christopher Siemieński, Paweł Tyszkiewicz, Agnieszka Wiercińska-Krużewska, Katarzyna Wierzbowska, Maciej Witucki, Barry Zuckerman.
„Czytanie warunkiem koniecznym realizacji potencjału jednostki i rozwoju kraju” – pod takim hasłem w Warszawie odbyła się piąta już edycja warsztatów „Polska czytająca – uruchamiamy Supermoc książek”
Realizacja pełnego potencjału każdego dziecka w Polsce dzięki upowszechnieniu kultury czytania to wizja, która łączy uczestników nieformalnej koalicji „Polska czytająca – uruchamiamy Supermoc książek”. Piąta edycja warsztatów organizowanych przez koalicję odbyła się w dniach 14-15 września w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Wzięło w niej udział grono szeroki i różnorodne: przedstawiciele samorządów i instytucji ministerialnych, bibliotekarze i nauczycielki, organizacje pozarządowe i biznes.
Jak pomóc dzieciom realizować ich potencjał? Czytanie i rozmowa w rodzinach, od małego, jest udowodnionym skutecznym narzędziem uruchamiania potencjału mózgu człowieka. Zadajemy sobie więc pytanie niby proste – jak spowodować, by coraz więcej rodzin w Polsce czytało i rozmawiało z dzieckiem od małego. Odpowiedź jest oczywiście dość skomplikowana – bo dotyczy mechanizmów wpływu na miliony rodziców, bo wiemy że najskuteczniej zachęca się przykładem własnym. Wypracowaliśmy już część odpowiedzi – mówi Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej, gospodarz piątej edycji warsztatów, które odbyły się w jej odremontowanej siedzibie.
Reprezentowane były miasta literatury UNESCO Kraków i Wrocław, ale także Choszczno, Dąbrowa Górnicza, Gdańsk, Gdynia, Izabelin, Katowice, Sopot i Warszawa. Uwielbiam spotkania z ludźmi z kompletnie innych miejsc w Polsce – widzę moje Choszczno nagle w innym świetle – znienacka moje problemy okazują się małe (co cieszy!), ale często też często możliwości większych ośrodków okazują się być większe (co jest wyzwaniem). Najciekawsze jest to, że pracujemy nad jednym wspólnym standardem – co to znaczy „gmina czytająca”? Jakie warunki musimy spełnić, by móc o sobie tak myśleć? Niełatwe, ale ważne pytania. No i odpowiedzi w zasadzie, krok po kroku, mamy. – dodaje Katarzyna Jezierska, Dyrektor Biblioteki Publicznej w Choszcznie.
Książka, to narzędzie o absolutnie nieskończonym potencjale – trzeba „jedynie” umieć z niej korzystać. O tym debatowaliśmy – jak sprawić, by szkoła w Polsce skuteczniej korzystała z terapeutycznych, edukacyjnych i wychowawczych supermocy książek. Fascynujące tematy, przed nami masa dalszej pracy – uśmiecha się Karina Mucha, edukatorka, psycholog, wykładowczyni SWPS, Ślązaczka.
Wiele w Polsce dzieje się w obszarze książki, ale często każdy „działa sam”, wiadomo, nie jesteśmy mistrzami pracy zespołowej. Czytelnictwo jest jednak sprawą wspólną i dlatego poświęciłam te dwa dni na rozmowę o tym jak zbudować wspólny front, jak pracować razem, jak poświęcić swój partykularny pomysł i włączyć się w działanie „zrzeszone”, które przecież na koniec może przynieść nam wszystkim więcej – bo będzie bardziej widoczne i przekonujące dla odbiorców. Pod tym względem Brytyjczycy są niesamowici – i zamierzamy na nich się wzorować – podkreśla Anna Zdrojewska-Żywiecka, prezeska Grupy Wydawniczej Relacja.
Nie do przecenienia jest fakt, że inicjatywa wolontariackiej współpracy ludzi z najróżniejszych organizacji i zakątków Polski nie utknęła w martwym punkcie po pierwszej, czy drugiej „burzy mózgów” i bezradnej konsternacji, jak wiele jest do zrobienia. Nie utknęliśmy, udaje się nam przekuwać pomysły wypracowane przez poszczególne grupy tematyczne na konkretne cegiełki zadań – z zadowoleniem stwierdziła Grażyna Szarszewska zaangażowana w projekcie z ramienia Polskiej Izby Książki.
Ważne jest skupienie na rozwiązaniach niedrogich, a mogących mieć wpływ – jak np. pomysł, by dodać do wykształcenia nauczycieli obowiązkowy wykład z zakresu wpływu czytania na rozwój dziecka. Dziś nauczyciele nie są na ten temat szkoleni, uważamy, że warto o to zadbać. Takie i inne punktowe zmiany mogą bardzo dużo zmienić w przyszłości – podkreśla Grzegorz Majerowicz, członek zarządu Fundacji Powszechnego Czytania.
Spotkania „Polska czytająca – uruchamiamy Supermoc Książek” zainicjowane zostały przez Fundacji Powszechnego Czytania, Krakowski KBF-u, Polską Izbę Książki i Wrocławski Dom Literatury; prowadzone są już trzeci rok.
Czytelnictwo w Polsce jest na znacząco niższym poziomie niż w wielu innych krajach Europy. Negatywne skutki tego stanu rzeczy są nie zostały przez nikogo jednoznacznie zbadane, ale na podstawie naszej wiedzy o analizach innych rynków sądzimy, że Polska rocznie traci kilka, a może nawet kilkanaście miliardów złotych ze względu zbyt mały odsetek czytających. Polepszenie tej sytuacji jest polską racją stanu. Dlatego spotykamy się, dlatego uczestnicy gotowi są przyjeżdżać z najróżniejszych miejsc w Polsce – wszyscy rozumiemy, że temat jest bardzo istotny. Zależy nam na wypracowaniu strategii zmiany w oparciu o bardzo różnorodne punkty widzenia – centralne i lokalne; państwowe i biznesowe; dyrektorskie i bardziej codzienne. Uwzględnienie tych wielu głosów jest dla nas kluczowe. To jest metodologia, która umożliwia nam tworzenie krok po kroku (już pewne elementy mamy!) realnej, osadzonej w rzeczywistości, przemyślanej ale też możliwej do realizacji strategii podniesienia poziomu czytelnictwa w Polsce – dodają koordynatorki inicjatywy: Maria Deskur, prezes Fundacji Powszechnego Czytania, Katarzyna Janusik, zastępczyni dyrektora Wrocławskiego Domu Literatury, Grażyna Szarszewska, dyrektor generalna Polskiej Izby Książki, Urszula Chwalba, kuratorka programu Kraków Miasto Literatury UNESCO i Agnieszka Rasińska-Bóbr, starsza specjalistka Działu Literackiego KBF.
Fundacja Powszechnego Czytania jest organizacją non profit, która powstała w 2018 roku, dzięki woli współpracy konkurentów – wydawców i stawia sobie za cel podniesienie poziomu czytelnictwa w Polsce. W 2019 r Fundacja uruchomiła program Książka na receptę. Recepta na sukces zapraszając do współpracy pierwszego pediatrę na świecie, który w 1990 roku zaczął przepisywać czytanie jak witaminy. W 2020 roku, w dniu zamknięcia szkół, Fundacja stworzyła kampanię #TerazCzasNaCzytanie namawiając rodziców do odrywania dzieci od ekranów. W 2021 roku opublikowała pierwszy polski poradnik upowszechniania czytania Supermoc książek oraz Supermoc książek w przedszkolu. Od dnia wybuchu wojny w Ukrainie prowadzi akcję #KsiążkaChroni, której celem jest dostarczenie książek dzieciom uchodźcom i pomoc wydawcom ukraińskim, w czerwcu b.r. we współpracy z Unią Metropolii Polskich wystartowała z kampanią #CzytanieRządzi, w grudniu b.r. prowadzi świąteczną kampanię fundraisingową #UwolnijSupermocDobra Fundacja zaprasza do współpracy wszystkich ludzi zainteresowanych tematem podniesienia poziomu czytelnictwa w Polsce.
KBF jest gminną instytucją kultury, która od ponad dwudziestu lat nieprzerwanie działa na rzecz rozwoju przemysłów kreatywnych, turystyki kulturalnej, branży spotkań i przemysłów czasu wolnego. Główne obszary działalności KBF to: literatura, film, muzyka, sztuki wizualne, turystyka, inicjatywy lokalne i edukacja. Instytucja zajmuje się organizacją i promocją imprez kulturalnych o zasięgu lokalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym, takich jak: Misteria Paschalia, Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie, Festiwal Conrada, Wianki i wiele innych rozpoznawalnych marek. KBF jest również współgospodarzem Pałacu Potockich, wydawcą czasopism i operatorem programów Kraków Culture, Kraków Miasto Literatury UNESCO oraz Krakow Film Commission.
Polska Izba Książki (PIK) to samorząd gospodarczy branży wydawniczo-księgarskiej. Izba działa od 1990 roku. Jej podstawowym zadaniem jest dbałość o jak najdogodniejsze warunki rozwoju gospodarczego branży, piśmiennictwa oraz czytelnictwa w Polsce. Zrzesza ponad 150 firm działających na rynku książki; jest jednym z inicjatorów powstania i współfundatorów Fundacji Powszechnego Czytania.
Wrocławski Dom Literatury to instytucja powstała w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Organizuje wydarzenia literackie, poczynając od spotkań autorskich, przez projekty edukacyjne, rezydencje literackie i działalność wydawniczą (w ramach Wydawnictwa Warstwy), po festiwale i nagrody, by wymienić tu tylko Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus czy Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius. WDL pełni też rolę partnera po stronie miasta Wrocławia dla działań Fundacji Olgi Tokarczuk oraz koordynuje literackie projekty międzynarodowe w ramach różnych sieci współpracy, jak chociażby Międzynarodowa Sieć Miast Schronienia (ICORN), do której stolica Dolnego Śląska należy od 2015 roku. W 2019, za sprawą aplikacji przygotowanej przez zespół WDL, Wrocław dołączył także do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako Miasto Literatury, a w 2022 roku podpisał deklarację założycielską nowej sieci międzynarodowej współpracy literackiej – Światowych Stolic Książki UNESCO.
Jubileusz FPC był okazją do podsumowania dotychczasowych działań Fundacji i wielu podziękowań tym, którzy je wspierają.
14 września w Bibliotece Narodowej spotkali się goście z branży książki i nie tylko – oprócz wydawców, nauczycieli i bibliotekarzy, o roli książek rozmawiali też samorządowcy, przedstawicieli biznesu, mediów, agencji reklamowych, także pisarze, ilustratorzy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, a nawet – sportu.
Spotkanie rozpoczął Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej, gratulacjami z okazji Jubileuszu: „Biblioteka Narodowa patrzy z zachwytem na to, co Fundacji udało się zrobić w oparciu o współpracę z innymi organizacjami. Wsparcie środowiska jest powszechne.” – dodał. O tym, jak ogromne znaczenie ma wprowadzanie do kultury książki i czytanie już od najmłodszych chwil życia opowiedziała Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania. Potwierdzają to materiały i badania naukowe, na których opiera się powracający w tym roku program Książka Na Receptę.
Wydarzenie pokazało, że temat czytelnictwa rzeczywiście łączy wiele środowisk. Dowiedzieliśmy się jak pod wpływem Supermocy Książek, Biblioteka w Zabrzu oraz lokalne władzę wpisały upowszechnianie czytania jako elementu rozwoju społecznego w strategię rozwoju całego miasta. Realizację tych założeń widać tam na co dzień – przekonywała Czesława Winecka, Naczelnik Wydziału Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej.
Głos zabrali także czytający ojcowie – Łukasz „Juras” Jurkowski oraz Zygmunt Miłoszewski. Pierwszy z nich przekonywał, że czytanie jest dla wszystkich i zawsze warto zachęcać do niego swoje dzieci, a drugi odpowiedział na pytanie o co chodzi w czytaniu książek – o przygody! To najważniejsze nie tylko dla dziecięcej wyobraźni, ale także tej zupełnie dorosłej. „To nie tak, że tata też czyta. Tata czyta przede wszystkim” – dodał pisarz.
Karina Mucha, przedstawicielka Ratowników Czytelnictwa, opowiedziała o nowej odsłonie projektu kierowanego do nauczycieli, rodziców i dzieci, oraz o znaczeniu jej hasła „Odkrywamy nowe lądy” – to wypłynięcie na głębie, aby dziecko dzięki książkom mogło w pełni się rozwijać, wyrastać w zdrowym środowisku. Znaczenie wychowywania wśród książek, zwłaszcza w obliczu trudnych wydarzeń, zostało także pokazane w podsumowaniu akcji #KsiążkaChroni oraz tegorocznej konferencji Literacy For Democracy.
Książki są także nieodłącznym elementem kawiarni Green Cafe Nero – zebrane dzięki akcjom wymiany ich na kawę. W kawiarniach niejednokrotnie książki też powstają, można obserwować tam pisarzy w czasie pracy. Takie relacje zobowiązują – podkreślał Prezes Adam Ringer, który w duchu upowszechniania czytelnictwa chwali i proponuje dzielenie się używanymi książkami.
Promocja czytelnictwa jest też ważna na szczeblu, gdzie decydenci mają możliwość wprowadzania rzeczywistych zmian. Angażują się w niej chętnie przedstawiciele Dąbrowy Górniczej, gdzie zdecydowanie #CzytanieRządzi, jak pokazała Beata Langer – Dyrektor Miejskiej Biblioteki.
Wieczór pokazał, że dla rozwoju czytelnictwa kluczowe są trzy filary – państwo, instytucje pozarządowe i biznes. Współpraca i wzajemne wsparcie w tym zakresie są najważniejsze dla skutecznego upowszechniania czytania wśród obywateli. Od poziomu czytelnictwa zależy przyszłość kraju.
Fundacja Powszechnego Czytania po raz trzeci przyznała Kariatydy Czytelnictwa – wyróżnienie i wyraz wdzięczności dla ludzi, instytucji, firm, które działają na rzecz upowszechniania czytania i w znaczący sposób wspierają projekty Fundacji. W tym roku przyznane zostały także w kategorii Dobry Wzór oraz nagrody specjalne – Kariatydy Supermoc 5-lecia.
Tegoroczna wiosna w polskim świecie książki odbyła się pod hasłem #TataTeżCzyta – ogólnopolskiej akcji edukacyjnej, której celem było zachęcenie mężczyzn, ze szczególnym naciskiem na ojców, do czytania książek dzieciom. W Social Media pojawiło się prawie 2 000 postów z hashtagiem akcji! 30 000 poradników #TataTeżCzyta dotarło do rodzin w całej Polsce.
Kampania została zainicjowana przez Wydawnictwo Tatarak i Fundację Powszechnego Czytania, pod patronatem Biblioteki Narodowej. Została zainaugurowana 23 kwietnia, w Światowy Dzień Książki. Kulminacja działań przypadała w czerwcu, w związku z obchodzonym w tym czasie Dniem Ojca.
Akcja zwróciła uwagę na niepokojącą kwestię – obecnie w Polsce chłopcy i mężczyźni czytają dużo mniej niż dziewczynki i kobiety*. Jedną z przyczyn jest brak męskich czytelniczych wzorców. Działania pozwoliły na zainicjowanie dyskusji wokół problemu oraz wprowadzania zmian, które pomogą go rozwiązać.
„Jako wydawca obserwujemy na co dzień kupujących książki dla dzieci, i są to w olbrzymiej większości kobiety. Uderzyło nas to swoiste wykluczenie – postanowiłyśmy zatem zaprosić mężczyzn do naszego kolorowego świata lektur dziecięcych: do wybierania, wspólnego czytania i budowania relacji z dzieckiem – powiedziała Monika Wróbel-Lutz, prezeska wydawnictwa Tatarak.
„Bardzo nas ucieszył zdecydowanie entuzjastyczny odbiór akcji: widać, że sporo Tatusiów, Wujów i Dziadków czyta z dziećmi, widać też, że inni, kiedy poczuli się zaproszeni, od razu się włączyli. I o to chodziło! Kilka minut dziennie poświęcone na wspólną lekturę, to naprawdę niewielka inwestycja, która może zbudować dużo lepszą przyszłość dziecka” – mówiła Maria Deskur, prezeska FPC, współautorka poradnika „Supermoc Książek #TataTeżCzyta”.
„Edukacja bez czytania jest zasadniczo niemożliwa. Dlatego tak ogromnie ważne jest, by dzieciom i z dziećmi czytać od małego, to jest najlepsze przygotowanie do edukacji szkolnej jakie można sobie wyobrazić! – dodaje Edyta Plich, prezeska fundacji Edico, współautorka poradnika „Supermoc Książek #TataTeżCzyta”.
Kampania powstała dzięki porozumieniu ponad 30 wydawców, dystrybutorów, księgarzy i bibliotekarzy, samorządowców oraz instytucji i firm. Jej ambasadorami zostali znani ojcowie – muzyk Krzysztof Zalewski, Łukasz Dominiak „Who’s Your Daddy” sportowiec Łukasz Jurkowski, a także Wiesław Nowobilski. W akcję włączyła się również Anna Lewandowska.
„Jeśli mogę w jakiś sposób pomóc w tym, żeby o czytaniu było głośniej, to chcę to robić i robię! Bardzo lubię takie akcje, bo odnoszę wrażenie, że są naprawdę wartościowe. W wielu domach brakuje książek, a książki w domu to najlepsza droga do tego, aby nimi pozytywnie zarazić dzieci” – mówił Łukasz Dominiak, Tata Instagramer „Who’s Your Daddy”. Kluczowym punktem Kampanii była publikacja broszury „Supermoc Książek #TataTeżCzyta” autorstwa Marii Deskur, prezeski FPC oraz Edyty Plich, prezeski Fundacji Edico. Bezpłatna publikacja została udostępniona w formie e-booka do pobrania na stworzonej specjalnie stronie www.tatatezczyta.pl oraz w wersji drukowanej – dostępna na Targach Książki w Warszawie, w wybranych księgarniach, bibliotekach i przedszkolach. Łącznie rozdanych zostało ponad 30 000 papierowych egzemplarzy broszury.
Oficjalna premiera publikacji odbyła się w Domu Literatury w Warszawie 24 maja i była połączona z bardzo owocnym panelem dyskusyjnym nt. czytania wśród mężczyzn z udziałem znanych ojców – ambasadorów kampanii.
Inicjatywa swoim zasięgiem objęła także media społecznościowe, gdzie cieszyła się dużym wsparciem użytkowników, blogerów i influencerów oraz zaangażowaniem wydawców literatury dziecięcej. Dzięki temu udało się zbudować szeroką grupę sprzymierzeńców wspierających akcję oraz uzyskać blisko 2 000 publikacji pod hashtagiem #TataTeżCzyta, zapraszając do chwalenia się czytaniem i polecania dobrych książek.
W działania włączyli się m.in. autorzy kanałów Supertata.tv, Uczę filozofować, Father_ing, redaktor naczelny Bliżej Przedszkola, redaktorzy Polskiego Radia Dzieciom, które to, razem z TVP ABC, stały się patronami medialnymi akcji. W ramach wsparcia kanał telewizyjny dla dzieci zorganizował na swoim profilu angażujący konkurs czytelniczy #CzerwcowePiątkiZTatą, a Polskie Radio Dzieciom włączyło się w akcję polecania książek. Liczba wyświetleń treści związanych z akcją przekroczyła 5 000 000.
Działania wsparła także Taniaksiazka.pl, która w swojej literackiej ofercie proponowała szeroką gamę książek rekomendowanych przez wydawców w ramach akcji, skutecznie zwracając uwagę na tytuły warte polecenia, szczególnie tatom.
Kolejnym istotnym elementem kampanii były działania skierowane do bibliotekarzy i nauczycieli, udostępnienie pakietu materiałów – scenariuszy lekcji, plakatów, zakładek i zawieszek do wydruku. Włączenie w akcję bibliotek, szkół i przedszkoli umożliwiło bezpośrednie dotarcie do ojców i opiekunów dzieci.
Zwieńczeniem akcji było szerokie działanie w przestrzeni miejskiej. Z okazji Dnia Ojca, dzięki uprzejmości PKP, na siatkach led dworców w Warszawie, Poznaniu i Katowicach pojawiły się animacje oraz spot zachęcający do czytania książek dzieciom, bazujący na ilustracjach i treści broszury.
Czytanie powinno być inkluzywne, co wymaga zaproszenia do niego osób nieczytających. Kampania #TataTeżCzyta przyczyniła się do złamania pewnych stereotypów i wykreowania wizerunku czytającego mężczyzny. Tym samym do włączanie do grona czytelników osób, które dotychczas – jak wynika z badań – czuły się niewystarczająco zaproszone. Działania podejmowane w ramach akcji kreowały pozytywne wzorce oraz promowały codzienne nawyki, kluczowe dla naprawy stanu polskiego czytelnictwa. Treści oraz broszura dostępne na: www.tatatezczyta.pl
Patronat honorowy: Biblioteka Narodowa Organizatorzy kampanii: Wydawnictwo Tatarak i Fundacja Powszechnego Czytania Partnerzy projektu: Miasto Warszawa, Narodowe Centrum Kultury, Unia Metropolii Polskich, KBF, Wrocławski Dom Literatury, Polska Izba Książki, Fundacja Olgi Tokarczuk, Fundacja Edico, Ateneum, Dystrybucja Platon, Taniaksiazka.pl, Czasdzieci.pl, Drukarnie Abedik, Perfekt, Anczyca, Sowa. Wydawnictwa polecające książki w projekcie: Agora dla dzieci, Albus, Babaryba, Bajka, Bosz, Buka, Czytalisek, Druganoga, Dwukropek, Storyhouse Egmont, Entliczek, Ezop, Format, Frajda, Harperkids, Hokus-pokus, Mamania, Media Rodzina, Muchomor, Olesiejuk, Papilon, Polarny Lis, Poradnia K, Powergraph, Prószyński, PWN, Rebis, Świetlik, Tako, Tatarak, Widnokrąg, Wilga, WSiP, Wytwórnia, Zakamarki, Zielona Sowa, Znak.
Dziś Międzynarodowy Dzień Dobroczynności. Pomóżcie nam zmieniać takie scenariusze na dużo lepsze!
Dajmy dzieciom w Polsce wyrównane szanse – stworzymy społeczność czytającą, bardziej włączającą i szczęśliwszą.
Dziecko, któremu rodzice nie czytają i mało z nim rozmawiają – naprawdę ma duże mniejsze szanse. Takie dziecko w szkole może przeżywać traumę, bo ma znacząco mniejsze kompetencje od rówieśników, z którymi czytano i rozmawiano. To kładzie się cieniem na całej jego przyszłości.
Misją Fundacji Powszechnego Czytania jest zmienianie takich scenariuszy na lepsze.
Prawdziwe wyrównywanie szans na lepszą przyszłość jest realnie możliwe – bo badania pokazują, że zachowanie środowiska, w którym dziecko rośnie ma olbrzymie znaczenie dla rozwoju mózgu. Nasze mózgi rozwijają się bardzo intensywnie przez pierwsze trzy lata życia: rodzice, rodzina, otoczenie mają ogromny wpływ na to jak się rozwiniemy i co potem osiągniemy.
Tak, mamy wpływ: możemy bardzo dużo zmienić na lepsze.
Od 5 lat szukamy sojuszników: ludzi, którzy rozumieją jak wielki wpływ na przyszłość naszego społeczeństwa ma czytanie dzieciom książek.
Dziś zwracamy się do Was, którzy nas czytacie, którzy wiecie, ile Wam dało i daje czytanie książek, wiecie jaka to jest przyjemność i odskocznia, ale też jaki niesamowity fundament komunikacji i kompetencji.
Dziś mija dokładnie 5 LAT od podpisania aktu założycielskiego Fundacji Powszechnego Czytania.
Dużo się od tego dnia udało zrobić:
– uruchomiliśmy wiele programów we współpracy z bardzo licznymi ludźmi i organizacjami,
– pomogliśmy wielu dzieciom – dostarczamy książki wykluczonym;
– tworzymy środowisko: szkolimy liderów, by rozumieli, dlaczego i jak pomagać czytelniczo;
– wspieramy rodziców: pokazujemy rodzicom, co czytanie może zmienić w ich relacji z dzieckiem, oraz przyszłości ich pociech.
Dziękujemy przeogromnie:
– Wydawcom i Dystrybutorom, którzy uwierzyli w sens powstania Fundacji i ją 5 lat temu założyli – jesteście naszym kamieniem węgielnym!
– Firmom i Ludziom, którzy dołączyli do Rady Fundacji w kolejnych latach – dodajecie nam skrzydeł!
– Instytucjom, Organizacjom, Ludziom i Firmom, które wspierają nas, pracują z nami, wierzą w nas i nas finansują – jesteście naszym życiodajnym tlenem!
Przygoda trwa, podsumowań jeszcze trochę tej jesieni opublikujemy, a jeśli ktoś chce przekazać nam życzenia i/lub prezent , to będzie nam bardzo miło – najlepszym prezentem będzie przekazanie funduszy na książki dla dzieci potrzebujących.
Fundacja Powszechnego Czytania podpisała memorandum o współpracy z organizacją Tech To The Rescue. Protokół ustaleń obejmuje szeroki zakres wsparcia technicznego.
FPC zajmuje się jednym z większych wyzwań współczesnego społeczeństwa i edukacji – poszerzenia grona osób czytających, dla ich zdrowia, rozwoju, budowania kraju i wspierania demokracji. Głównym celem jest upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci.
Takie inicjatywy wspiera właśnie organizacja Tech to the Rescue, która wykorzystuje technologie cyfrowe do tego, aby ważne i szczytne projekty mogły zwiększać swój zasięg i wpływ.
Tech To The Rescue Foundation powstała w 2020 roku. Jej działalność polega na ułatwianiu współpracy firm technologicznych, które chcą dzielić się swoim doświadczeniem, z podmiotami trzeciego sektora potrzebującymi technicznego wparcia w rozwijaniu swoich projektów. TTTR umożliwia dostęp organizacjom pozarządowym do usług cyfrowych swoich partnerów z branży IT.
Maria Deskur prezes Fundacji Powszechnego Czytania uczestniczyła w spotkaniu z parami prezydenckimi Polski i Ukrainy Andrzejem Dudą i Agatą Kornhauser-Dudą oraz Wołodymyrem Zełenskim i Ołeną Zełenską.
Było to spotkanie instytucji, firm samorządów i organizacji pozarządowych, które od początku wybuchu wojny zaangażowały się w pomoc uchodźcom z Ukrainy. Pani prezydentowa Ołena Zełenska podczas spotkania otrzymała książkę „Świat jest piękny. Książka przeciw wojnie„.
Dziękujemy za zaproszenie Kancelarii Prezydenta RP
