Barry Zuckerman – Fundacja Powszechnego Czytania

Książka Na Receptę. Recepta Na Sukces – ruszyła nowa odsłona Programu

Ruszają bezprecedensowe szkolenia dla lekarzy. Już w listopadzie po raz pierwszy w Polsce odbędzie się konferencja i warsztaty o wpływie głośnego czytania na rozwój dzieci. Certyfikacja Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego i partnerstwo z Medycyną Praktyczną wskazują, że to nietuzinkowe szkolenie obejmuje ważne zalecenia zawarte w aktualnych wytycznych opartych na danych naukowych.

Szkolenie organizowane jest w ramach programu „Książka Na Receptę. Recepta na Sukces” przez Fundację Powszechnego Czytania, dzięki wsparciu programu „Promocja czytelnictwa” Instytutu Książki i Ministerstwa Kultury.

To kolejna odsłona nowatorskiego w skali Polski programu upowszechniającego czytanie, który opiera się na zaproszeniu środowiska medycznego do rekomendowania rodzicom i opiekunom czytania książek dzieciom już od niemowlęctwa. Głównym punktem tegorocznej kampanii będzie konferencja z warsztatami praktycznymi – kompleksowym szkoleniem dla lekarzy rodzinnych i pediatrów.

Celem programu jest wspieranie prawidłowego rozwoju najmłodszych obywateli. Codzienne głośne czytanie dzieciom oraz rozmowa z nimi, to niezbywalny fundament dla ich stabilności emocjonalnej, kompetencji społecznych i zdolności intelektualnych. Program opiera się na bogatych danych naukowych i praktycznych doświadczeniach zdobytych na świecie. Autorytetem, na który powołuje się Fundacja Powszechnego Czytania, jest prof. Barry Zuckerman, amerykański pediatra, który jako pierwszy lekarz na świecie zapoczątkował zalecanie wczesnego czytania dzieciom jako interwencję medyczną.

Rodzice czytający małym dzieciom stymulują ich język i kompetencje poznawcze, rozwój społeczny i emocjonalny, ponieważ tworzą najdogodniejszą sytuację do stymulacji mózgu. Dziecko, które czuje się bezpiecznie na kolanach rodzica, jest otwarte na stymulację, którą rodzic dostarcza poprzez bogactwo czytanego tekstu i rozmowy towarzyszącej. Z zachwytem obserwuję jak Fundacja Powszechnego Czytania i jej projekt „Książka na receptę” rozwija realizowanie tego działania dla dzieci w Polsce. – powiedział prof. Zuckerman, którego wykład będzie częścią zapowiadanych szkoleń.

Projekt stawia sobie za cel wypracowanie w rodzinach w Polsce nawyku czytania i rozmowy z dziećmi od niemowlęctwa. Dane naukowe wskazują, że mają one ważny wpływ na ich rozwój – emocjonalny, intelektualny i społeczny. Zaproszenie do kampanii lekarzy, po zapoznaniu się
z opublikowanymi wynikami licznych badań naukowych, stało się oczywistością – lekarze to wspaniałe autorytety, ludzie, których powołaniem jest dbanie o nasze zdrowie i rozwój, nie wyobrażam sobie lepszego autorytetu dla rodziców malutkiego dziecka – przekonuje Maria Deskur, prezeska FPC.

Organizatorzy podkreślają, że rekomendacja czytania i rozmowy z małym dzieckiem jest oparta na danych naukowych dobrej jakości: kiedyś była to intuicja, ale aktualnie dysponujemy badaniami, pokazującymi korzystny wpływ głośnego czytania książek dzieciom i wpływ bogactwa słownego na rozwój ich mózgu.

Nie mieliśmy żadnych wątpliwości, że to jest program i idea, w którą chcemy się włączyć. Badania są jednoznaczne: mózgi dzieci, które rosną w środowisku relacyjnie i semantycznie bogatym i przychylnym, wytwarzają więcej połączeń synaptycznych. To jest podstawowy fundament, dzięki któremu całe ich późniejsze życie, w wielu jego aspektach, nie tylko zdrowotnym, będzie lepsze. Jako pediatrzy dbamy o zdrowie mięśni, czy kości naszych pacjentów, ale dbamy też o rozwój ich mózgów! – mówi profesor Teresa Jackowska, prezes zarządu Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, które jest partnerem programu.

Od lat zajmuję się komunikacją jako niezbywalnym elementem skutecznej medycyny.
W programie „Książka na receptę” zachwyca mnie właśnie ten element – że pokazujemy mechanizmy wpływu na zdrowie psychofizyczne jako całość, że traktujemy pacjenta holistycznie, czyli bierzemy pod uwagę badania mózgu, badania środowiskowe, badania z zakresu psychologii i psychiatrii rozwojowej. Cieszę się, że mogę w programie uczestniczyć i zapraszam na szkolenia! – dodał dr hab. Wojciech Feleszko, wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, autor licznych książek, członek zarządu Sekcji Pediatrii European Academy of Allergy and Clinical Immunology.

Założeniem „Książki na receptę” jest odpowiednie przygotowanie personelu medycznego do „przepisywania na receptę” głośnego czytania dzieciom, czyli zachęcania do pielęgnowania codziennego nawyku. „Medycyna Praktyczna Pediatria” już w 2019 roku rozdawała lekarzom recepty na czytanie jako partner programu.

Cieszymy się z kontynuacji i dalszego rozwoju programu, którego jesteśmy partnerem od początku. Profesor Zuckerman już w 2019 roku wystąpił na organizowanej przez redakcję „Medycyny Praktycznej Pediatrii” cyklicznej konferencji Jesień Pediatryczna w Krakowie i w Warszawie, jako pierwsi w Polsce opublikowaliśmy też artykuł przeglądowy adresowany do lekarzy dotyczących efektów głośnego czytania książek dzieciom z krytycznym przeglądem danych naukowych i płynących z nich wniosków, które leżą u podstaw programu „Książka na receptę. Recepta na sukces”. Zdając sobie sprawę jak trudno w praktyce dodać do wizyty lekarskiej jeszcze jeden temat, widzimy jednak głęboką zasadność włączenia zalecenia czytania dialogowego w rodzinach do codziennej praktyki lekarzy rodzinnych i pediatrów – mówi dr n. med. Jacek Mrukowicz, redaktor naczelny „Medycyny Praktycznej Pediatrii”, która jest partnerem programu.

Kluczowym punktem realizacji kampanii Książka na Receptę jest konferencja z warsztatami, która odbędzie się 18 listopada w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Udział w niej pozwoli lekarzom na zdobycie teoretycznej i praktycznej wiedzy w zakresie rekomendowania i upowszechniania czytania wśród pacjentów i ich opiekunów. Uczestnicy, którzy ukończą szkolenie otrzymają certyfikat, premiowanym punktami edukacyjnymi Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie. Jest ono rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Pediatryczne, które objęło patronat nad projektem.

W myśl zasady „lepiej zapobiegać, niż leczyć”, profilaktyka zaburzeń – także tych w sferze emocjonalnej i funkcjonowania społecznego – jest fundamentem opieki lekarskiej nad dziećmi. Wprowadzenie do codziennej praktyki lekarskiej rekomendacji czytania książek – małej interwencji, która skutecznie stymuluje harmonijny rozwój dziecka, może wiele zmienić.

Zapisy na bezpłatne wydarzenie przyjmowane są do 15 listopada. Formularz zgłoszeniowy znajduje się na stronie: https://www.ksiazkanarecepte.pl/szkolenie/.

W ramach szkoleń Fundacja Powszechnego Czytania udostępni uczestnikom materiały – „recepty” do przepisywania czytania oraz książeczki do czytania przez opiekunów.

Docelowym efektem promocji wczesnego czytania jest zwiększona liczba dzieci osiągających swój pełen potencjał rozwojowy dzięki czytaniu i rozmowie. Długofalowo przełoży się to na zwiększenie liczby ludzi, którzy dzięki temu lepiej radzą sobie wżyciu. Namawianie do codziennego czytania dzieciom od urodzenia ma dać wymierne długofalowe efekty, by za dziesięć lat poziom zdrowia psychicznego i społecznych kompetencji Polaków był lepszy, nasz rodzimy biznes i nauka się rozwijały, a nasze elity wywierały pozytywny wpływ na arenie międzynarodowej.

Na świecie takie działania przynoszą bardzo pozytywną zmianę – docierają do szerokiego grona odbiorców. Ewaluacja polskiego programu „Książka na Receptę. Recepta na Sukces” będzie oczywiście potrzebna, ale na to jeszcze moment musimy poczekać. Projekt jest obecnie na etapie intensywnej komunikacji do środowiska medycznego, i wspierany jest w tym zakresie od samego początku przez zespół LoveBrands Group. Jesteśmy zachwyceni, że możemy uczestniczyć w propagowaniu tak ważnej idei, wspieramy komunikacyjnie projekt od samego początku jego powstawania, przyjazd profesora Barry’ego Zuckermana do Polski w 2019 roku był dla nas mocną inspiracją. Cieszymy się obserwując, jak Fundacja Powszechnego Czytania rozwija pomysł i staramy się wesprzeć dotarcie do środowisk medycznych – podkreśla Dorota Bieniek-Kaska, prezes zarządu Grupy LoveBrands.

Fundacja Powszechnego Czytania jest organizacją non profit, która powstała w 2018 roku dzięki woli współpracy na co dzień ze sobą konkurujących wydawców książek , i stawia sobie za cel podniesienie poziomu czytelnictwa w Polsce. W 2019 roku Fundacja uruchomiła pierwszą odsłonę programu „Książka na receptę. Recepta na sukces”, zapraszając do współpracy pierwszego pediatrę na świecie, który w 1990 roku zaczął przepisywać czytanie, jak witaminy. Oprócz tego FPC prowadzi też inne projekty upowszechniające czytanie, na wielu obszarach z udziałem różnych środowisk: „Supermoc Książek”, „Ratownicy Czytelnictwa”, #CzytanieRządzi, #TataTeżCzyta, „Książka Chroni” oraz świąteczną akcję fundraisingową Uwolnij Supermoc Dobra.

Szczegóły programu Książka Na Receptę: https://www.ksiazkanarecepte.pl/

Organizator programu: Fundacja Powszechnego Czytania

Partnerzy programu: Polskie Towarzystwo Pediatryczne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Medelight, Biblioteka Narodowa

Konferencja i warsztaty „Książka na Receptę” zostały dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Podziękowania

Dziękujemy prof. Barry’emu Zuckermanowi za wizytę w Polsce i inspirację do dalszego działania! Stoją od lewej: Maria Deskur, prezes zarządu FPC, Włodzimierz Albin, przewodniczący Rady FPC, Pamela Zuckerman, Grzegorz Majerowicz, członek zarządu FPC, Hanna Buchner, koordynator projektów oraz prof. Barry Zuckerman (fot. Adam Słomiński).

Rodzice, czytajcie i rozmawiajcie z dziećmi!

„Dlaczego my, pediatrzy, powinniśmy zajmować się rekomendowaniem czytania? Bo czytanie i rozmowa z dzieckiem rozwijają mózg. Zajmujemy się prawidłowym rozwojem żołądka, serca czy płuc dzieci. Rozwój ich mózgu też powinien być obiektem naszej troski”

Te mocne słowa wypowiedział profesor Barry Zuckerman do 4500 polskich pediatrów zgromadzonych na konferencji „Jesień Pediatryczna”, organizowanej przez wydawnictwo „Medycyna Praktyczna”. Profesor Zuckerman od 30 lat promuje wśród lekarzy i personelu medycznego konieczność przepisywania, obok witamin, również recept na książki. Efekty jego pracy są porywające: w programie „Reach Out and Read” bierze udział ponad 32 tys. lekarzy i pielęgniarek mających pod opieką 4,7 mln dzieci w 6 200 placówkach w USA. Aby rozpocząć działanie projektu „Książka na receptę. Recepta na sukces” prof. Barry Zuckerman przekazał ze swoich prywatnych pieniędzy środki na zakup 5 tysięcy książek dla dzieci, które trafią do gabinetów lekarzy-pediatrów w całej Polsce.

Profesor Zuckerman podkreśla, że kontakt dziecka z czytającym mu rodzicem spełnia wiele ważnych funkcji: „Czytanie książek na głos wymaga spokoju, zatrzymania się w codziennym pośpiechu. Dziecko, nawet kilkumiesięczne, wyczuwa to i też się uspokaja. Napływające do niego słowa i kontakt rozpoczynają budowanie połączeń między neuronami w jego mózgu. Później, dzięki książkom, dziecko zaczyna się uczyć nazywać przedmioty, oswaja się z emocjami, zaczyna rozpoznawać litery, słowa – uczy się czytać, co pozwala na dalszą naukę. Udowodniono, że mózg człowieka rozwija się najszybciej w interakcji. Co więcej, za każdym razem, gdy czytamy dziecku na głos i z nim rozmawiamy, buduje się w nim poczucie własnej wartości, wzmacniają się więzi, budujemy jego kompetencje społeczne.”

„Nie ma innego medium, które byłoby tak niesamowite jak książka. To tak naprawdę jedyne medium, które nie jest bierne. Na tym polega magia literatury – ona nas przeistacza. Ma moc nie tylko terapeutyczną, ale i transformacyjną. Ja jestem w tym miejscu swojego życia, bo czytałam książki. To nie jest tak, że ja planowałam bycie pisarką i że będę miała życie, takie, jakie mam. A mam piękne życie, bo mogę czytać i pisać książki. Nic innego nie robię. I szczerze to polecam.” – mówi Katarzyna Bonda, pisarka, ambasadorka projektu „Książka na Receptę. Recepta na sukces”. Wtóruje jej Grzegorz Kasdepke, również pisarz, i również ambasador projektu: „Kiedy rozmawiam z nauczycielami, z animatorami kultury o czytelnictwie, zawsze powtarzam, że jeżeli my, dorośli nie wychowamy czytelników Chotomskiej, nie będziemy mieli czytelników Szymborskiej. Od czwartku dodaję, że i Tokarczuk. Uważam, że czytanie książek jest zabawą dla chuliganów. Dla przyszłych marzycieli, odkrywców, wynalazców, dla niespokojnych duchów. Dla tych wszystkich, którzy będą zmieniali świat.”

Czy chcemy, czy nie – najważniejszym wzorem dla dzieci są ich rodzice. A według badań Biblioteki Narodowej[1] odsetek dorosłych Polaków, którzy nie czytają książek ani żadnych dłuższych tekstów, jest alarmująco wysoki. Prawie 60% Polaków nie sięga nigdy po książkę (ani w formie papierowej, ani elektronicznej). Fundacja Powszechnego Czytania stawia sobie za cel wspieranie rodzin polskich w czytaniu.

„Wizyta profesora Zuckermana w Polsce to dla nas ogromne wydarzenie. – mówi Maria Deskur, prezes Fundacji Powszechnego Czytania – „Akcja „Książka na Receptę. Recepta na Sukces” wzorowana jest na jego sukcesach i badaniach. Jesteśmy wdzięczni, że polscy pediatrzy przyjęli pomysł z entuzjazmem – są przecież największymi autorytetami dla młodych rodziców. Ogromnie cieszymy się ze współpracy z Medycyną Praktyczną. Jesteśmy zachwyceni, że pani Zofia Małas, Prezes Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych zadeklarowała też wsparcie tej liczącej ponad 250 tys. osób grupy zawodowej. Liczymy, że do naszej kampanii przyłączą się również inne środowiska, w tym biznes, zwłaszcza że bardzo potrzebujemy wsparcia finansowego do zrealizowania tego projektu na rzecz lepszej przyszłości kolejnych pokoleń Polaków.”

Prof. Barry Zuckerman wziął również udział w szeregu spotkań z nauczycielami, aktywistami, przedstawicielami NGOs i instytucji państwowych. Pytany, jak udało mu się przekonać do swojego pomysłu cały kraj, odpowiadał. „Kiedy zaczynałem, tylko kilku lekarzy dołączyło się do mnie. Ale bardzo szybko okazało się, że rodzice i dzieci wychodzący z naszych gabinetów są uśmiechnięci. Udowodniliśmy też, że wspólne czytanie realnie wpływa na rozwój mózgu. Nawet sceptykom trudno było z tym dyskutować. Jeśli Polska, zgodnie z wizją decydentów, ma być krajem innowacyjnej gospodarki, odkryć naukowych i ojczyzną najwyższej klasy ekspertów, już dziś powinna zainwestować we wsparcie rodziców w czytaniu dzieciom. To doskonały pierwszy krok w drodze do sukcesu.”

[1] https://www.bn.org.pl/w-bibliotece/3413-38%25-polakow-czyta-ksiazki.html

Popiera nas dr Barry Zuckerman

Nasza Fundacja w ostatnich dniach zbiera wiele słów zachęty do działania i deklaracji współpracy. Odebraliśmy list między innymi od dr Barry’ego Zuckermana. Dr Zuckerman jest profesorem nauk medycznych wydziału pediatrii w Boston Univercity School a praktykuje w Boston Medical Center. Jest także fundatorem amerykańskiej fundacji Reach Out and Read, prowadzącej od 1989 r. narodowy program promocji wczesnego czytania dzieciom w USA. Dr Zuckerman jest autorem ponad 250 publikacji naukowych z dziedziny pediatrii i niekwestionowanym światowym autorytetem w dziedzinie promowania czytelnictwa.

Dr. Barry Zuckerman napisał:

Rodzice czytający małym dzieciom stymulują ich język poznawczy, rozwój społeczny i emocjonalny, ponieważ dzieci przeżywają radosne doświadczenie. Pediatrzy zachęcają rodziców do czytania małym dzieciom. Z zachwytem usłyszałem, że Fundacja Powszechnego Czytania i jej projekt Książka na receptę pomoże zrealizować tę ideę dla dzieci w Polsce.

Dziękujemy za te słowa i pracujemy intensywnie!

Foto dzięki uprzejmości: Reach Out and Read