Nasze działania – Strona 2 – Fundacja Powszechnego Czytania

Oświadczenie EURead w sprawie czytelnictwa i umiejętności czytania

My, organizacje członkowskie EURead reprezentujące 34 organizacje państwowe, pozarządowe i wydawnicze z 23 krajów na całym kontynencie, wzywamy europejskich przywódców na szczeblu regionalnym, krajowym i ponadnarodowym do uznania fundamentalnej roli, jaką czytanie odgrywa w jednostkowym rozwoju obywateli, dla rozwoju dobrze prosperującej gospodarki i w zapewnieniu funkcjonowania nowoczesnych demokracji.

W szczególności wzywamy do uznania następujących zasad i podjęcia działań w oparciu o nie.

1. Umiejętność czytania i czytania ze zrozumieniem jest niezbędna dla rozwoju osobistego i stanowi podstawowe prawo człowieka.
Istnieje wiele dowodów na to, że regularne czytanie dla przyjemności poprawia zdrowie psychiczne i samopoczucie, koreluje z osiągnięciami w nauce, poprawia mobilność społeczną i umożliwia uczestnictwo w życiu społecznym. PISA definiuje czytanie jako „rozumienie, wykorzystywanie, angażowanie się w teksty pisane i refleksję nad nimi w celu osiągnięcia własnych celów, poszerzania wiedzy i potencjału oraz uczestniczenia w życiu społecznym”. Ze względu na powszechny wpływ na życie jednostek, nauka czytania i zamiłowanie do czytania jest prawem podstawowym.

2. Umiejętność czytania leży u podstaw funkcjonowania naszego społeczeństwa w wielu wymiarach i jako taka jest przedmiotem troski każdego z nas.
Posiadanie obywateli, którzy potrafią możliwie najlepiej czytać, może podnieść wydajność gospodarki, poprawić stan zdrowia, pozytywnie wpływać na mobilność społeczną i przyczynić się do wzmacniania więzi społecznych. Upewnienie się, że obywatele Europy regularnie czytają powinno być przedmiotem troski wielu różnych podmiotów państwowych i nie-państwowych spoza sektorów edukacji i kultury. Są wśród nich, między innymi, organizacje działające w świecie biznesu i handlu, w sektorze opieki zdrowotnej i rozwoju regionalnego.

3. Posiadanie obywateli, którzy potrafią krytycznie czytać jest niezbędne dla ochrony naszych demokracji.
W erze dezinformacji, umiejętność interpretowania informacji i oceny wiarygodności wypowiedzi jest niezbędna dla funkcjonowania nowoczesnych demokracji. Promowanie wysokiego poziomu umiejętności krytycznego czytania powinno być priorytetem dla rządów, a dla członków UE powinno stanowić część pakietu Obrony Demokracji.

4. Czytanie powinno być częścią życia rodzinnego od najwcześniejszych etapow życia dziecka, a rządy powinny dalej inwestować w programy prezentów książkowych dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym.
Istnieją szeroko rozpowszechnione dowody naukowe na znaczenie 1000 pierwszych dni dla rozwoju dziecka oraz dalsze dowody na kluczową rolę, jaką czytanie małym dzieciom może odgrywać w przyswajaniu języka i emocjonalnym przywiązaniu do rodzica lub opiekuna. Wiemy, że dzieci, którym czyta się w dzieciństwie, z większym prawdopodobieństwem będą samodzielnie czytać później. Uważamy, że żadne dziecko nie powinno przejść obok tej szansy, a rządy powinny nadal inwestować w dobrze sprawdzone programy prezentów książkowych. Programy rozdawania książek powinny stanowić część Europejskiej Gwarancji dla Dzieci.

5. Dostęp do szerokiego wyboru książek, na przykład w przedszkolach, bibliotekach szkolnych i gminnych, zatrudniających wykwalifikowanych bibliotekarzy, jest niezbędny do rozwijania zamiłowania do czytania i wymaga wsparcia finansowego.
Każdy obywatel kraju europejskiego, począwszy od urodzenia, skorzystałby na dostępie do różnorodnych materiałów czytelniczych wszelkiego rodzaju i w różnych formatach, ponieważ pomaga to w wykształceniu i utrzymaniu regularnych nawyków czytelniczych.
Posiadanie bibliotek szkolnych i gminnych, w których pracują specjaliści, którzy mogą pomóc ludziom w odkrywaniu i pokochaniu czytania, jest kluczową częścią naszej
infrastruktury czytelniczej.

6. Należy wspierać upowszechnianie czytania przez wiele różnych podmiotów.
Ludzie potrzebują zachęty do czytania, szczególnie dotyczy to tych, którzy mogą najwięcej zyskać na regularnym czytaniu. Programy upowszechniające czytanie, które
opierają się na wiedzy eksperckiej państwa i organizacji pozarządowych, a także kapitale intelektualnym autorów, ilustratorów, wydawców i księgarzy, wymagają trwałych
inwestycji w czasie, aby przynieść zmiany w zachowaniu. Podczas gdy podmioty te mogą prowadzić działalność promocyjną, obowiązkiem każdego elementu społeczeństwa jest
zasygnalizowanie, że czytanie jest czymś wysoko cenionym.

Członkowie EURead
Anne Çocuk Eğitim Vakfı – ACEV,
Asociación Artística Sociocultural Mestiza,
Bonniers Familjestiftelse,
BookTrust,
Chetene Foundation
Children’s Books Ireland,
Detski Knigi Foundation,
Diavazontas Megalono,
Federation of European Publishers,
Foreningen !les,
Fundacja Powszechnego Czytania,
Good Books,
Hungarian Reading Association,
Instytut Książki,
Idereen Leest Flanders,
Kitabistan,
Libranda,
LitCam,
Lubimyczytać.pl,
Lukukeskus Läscentrum Martynas,
Mažvydas National Library of Lithuania,
Medienzentrum Ostbelgien,
Nati per Leggere,
National Literacy Agency Malta,
Österreichisches Bibliothekswerk,
Plano Nacional de Leitura,
Schweizerisches Institut für Kinder- und Jugendmedien,
Scottish Book Trust,
Stichting Lezen,
Stiftung Lesen,
Svet Knihy,
Turkish Publishers Association,
Ukrainian Book Institute,
Was steht da?

Przeczytaj i pobierz Oświadczenie EURead: https://fpc.org.pl/wp-content/uploads/2024/06/Poland_EURead-Statement.pdf

Czytanie daje wolność! Wystartowała kampania #TataTeżCzyta2024

Dlaczego każdy regularnie czytający rodzic to fundament przyszłości dziecka? Jak rodzinne czytanie buduje poczucie wolności i sprawczości? W jaki sposób wzmacnia autentyczne partnerstwo i buduje głęboką relację mężczyzna-dziecko? Po jakie lektury sięgać, by wspólne czytanie było wspaniałą przygodą? I dlaczego to takie ważne, by tata, wujek czy opiekun też czytał? Na te pytania odpowiada kampania #TataTeżCzyta2024 organizowana przez Fundację Powszechnego Czytania i wydawnictwo Tatarak.
Głównym celem kampanii jest zachęcenie mężczyzn, a w szczególności ojców i opiekunów do czytania dzieciom. Organizatorzy zaplanowali szereg działań promocyjnych mających na celu popularyzację akcji. Kampanii towarzyszy publikacja – poradnik dla rodziców i opiekunów „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024”. Ambasadorami akcji #TataTeżCzyta2024 zostali m.in. Łukasz Dominiak, Łukasz „Juras” Jurkowski, Kamil Nowak, Marcin Perfuński i Wiesław Nowobilski, Katarzyna Zielińska, Anna Dereszowska, Magda Kordaszewska i Joanna Flis. Akcję wsparli również Anna i Robert Lewandowscy.

Dlaczego #TataTeżCzyta?

Jak wynika z najnowszych badań czytelnictwa przeprowadzonych przez Bibliotekę Narodową, panowie sięgają po lekturę zdecydowanie rzadziej niż kobiety (odpowiednio 36% i 50%). Podobnie rozkłada się stosunek emocjonalny do tej czynności – 53% kobiet lubi lub bardzo lubi czytać, w przypadku mężczyzn zaś odsetek ten wynosi 36%. Przyglądając się bliżej związkowi stosunku emocjonalnego i praktyki, warto odnotować, że w przypadku kobiet jest on silniejszy – aż 88% czytelniczek deklaruje pozytywny stosunek do lektury, w przypadku czytelników odsetek ten wynosi 74%. Różnicę w postawach widzimy bardzo wyraźnie jako wydawcy książek dla dzieci. Olbrzymia większość osób, które widzimy na targach czy spotkaniach autorskich, to kobiety. Nasze obserwacje znalazły odzwierciedlenie w badaniach Biblioteki Narodowej i tak powstał pomysł, by wysłać zaproszenie do Panów – mówi Monika Wróbel-Lutz, właścicielka wydawnictwa Tatarak i inicjatorka kampanii.

Jak czytamy w raporcie, różnice między postawami czytelniczymi kobiet i mężczyzn nie zależą tylko od poziomu wykształcenia czy czasu poświęconego na jego zdobywanie. Kluczowe znaczenie mają też różne modele socjalizacji do czytania w środowisku rodzinnym. Ukształtowane w dzieciństwie i wczesnej młodości postawy w tej dziedzinie rzutują na zachowania w okresie dorosłości. Brak męskiego czytającego wzorca to jedna z przyczyn porzucania czytelniczych nawyków przez chłopców po okresie edukacji – podkreśla dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. Aktywne zaangażowanie mężczyzn w socjalizację czytelniczą w środowisku rodzinnym sprzyja wyrobieniu i utrwaleniu czytelniczych postaw, zwłaszcza wśród chłopców. Organizatorzy kampanii #TataTeżCzyta podkreślają, że jest to supermoc, którą warto wykorzystać do budowania relacji z dzieckiem.

Jednocześnie zaangażowanie czytelnicze w polskich rodzinach nie jest bardzo intensywne.
Z badań „Family Power 2” przeprowadzonych przez Grupę IQS wynika, że 41% rodziców uważa czytanie książek za wartość wartą przekazywania dzieciom. To niestety niski odsetek. Przełożenie tej teorii na praktykę pokazuje zaangażowanie jeszcze niższe od deklarowanej wartości: jedynie 38% kobiet i 30% mężczyzn potwierdziło, że czyta swojemu dziecku.

Dane pochodzą z badania syndykatowego Family Power 2, realizowanego przez IQS, którym objęte są rodziny bez dzieci oraz rodziny z dziećmi w wieku 2-18 l. Pełen proces ilościowo-jakościowy. Termin realizacji: czerwiec – październik 2023 r.

Wspieram #TataTeżCzyta od początku. Wiem z własnego życia jak wiele daje czytanie, wiem też jako ojciec, ile czytanie z córką dało i mi i jej. Polecam gorąco! – z energią sportowca podkreśla Łukasz „Juras” Jurkowski, jeden z bohaterów spotu promującego kampanię.

Czytanie daje wolność!
Hasło tegorocznej kampanii #TataTeżCzyta zwraca uwagę na różne obszary, które dzięki czytaniu są rozwijane. Istnieją dziesiątki badań z różnych ośrodków i dziedzin, które łącznie udowodniły, że czytanie książek od małego buduje na poziomie indywidualnym nasze zdrowie psychofizyczne i sukces życiowy, co przekłada się, na poziomie społecznym, na sukces naukowo-gospodarczy i kapitał społeczny zbiorowości. Czytanie wyposaża nas w kompetencje, które sprawiają, że rozumiemy wybory, których dokonujemy, że potrafimy szukać opcji, odpowiedzi, analizować otaczającą nas rzeczywistość. Czytanie to sprawczość i przedsiębiorczość, czyli… wolność!

Wolność w tym haśle rozumiemy jako zbudowane dzięki czytaniu samoświadomość i kompetencje, które umożliwiają dziecku stawanie się kim chce – daje mu prawdziwą wolność wyboru drogi życiowej i ścieżki zawodowej. Takie jest w sumie fundamentalne założenie wszystkich naszych działań – chcemy, by każde dziecko w Polsce miało szansę zrealizować pełen potencjał, z którym się rodzi – by miało pełną wolność w wyborach i rozwoju – podkreśla mocno Maria Deskur, prezes zarządu Fundacji Powszechnego Czytania.

DLACZEGO warto czytać dzieciom i JAK to robić najlepiej
Dzieci, którym rodzice regularnie czytają, już w wieku trzech lat rozumieją dwa razy więcej słów niż ich rówieśnicy! Czytanie wpływa na rozwój, stymuluje życiowe sukcesy. Pozwala zrozumieć siebie i innych; zdystansować się wobec trudów dorastania. Daje wiedzę, która idzie w parze ze sprawczością. Czytanie jest dla mózgu tym, czym sport dla ciała i dlatego powinno być promowane jako zdrowa forma spędzania czasu, atrakcyjna i uprawiana niezależnie od płci, wieku i zawodu czy zainteresowań.

Książkom i czytaniu sam zawdzięczam dużo, ale też widzę w pracy na co dzień jak bardzo pomaga ono innym – zawodowo i prywatnie. Czytanie powinno być częścią życia każdego z nas: jest cudowną przygodą, która w dodatku nas buduje. Oprócz tego, czytanie – zarówno pod względem zdobywania twardej wiedzy, ale także w kontekście zdolności komunikacyjnych, choćby ze względu na poszerzanie zasobu słów – daje wiele korzyści – dopowiada Łukasz Dominiak, psycholog, twórca profilu „Who’s Your Daddy”.

W ramach kampanii #TataTeżCzyta2024 powstał poradnik dla rodziców i opiekunów „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024” autorstwa Marii Deskur i Edyty Plich, z ilustracjami Joanny Rusinek. To kompendium wiedzy o tym, dlaczego warto czytać dzieciom. Autorki poradnika, podpierając się badaniami i bogatą bibliografią, podpowiadają co daje czytanie dziecku na poszczególnych etapach rozwoju i rekomendują, jakie lektury będą adekwatne do wieku. W wersji drukowanej (nakład 55 000 egzemplarzy) publikacja będzie dostępna gratisowo w wybranych księgarniach, bibliotekach publicznych, przedszkolach, szkołach, i instytucjach kultury miast partnerskich. Poradnik można również pobrać nieodpłatnie w pliku PDF ze strony TataTeżCzyta.pl

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 stawia sobie za cel między innymi docieranie do
rodzin z mocnym przekazem o wartości czytania. Dlatego wspieramy kampanię #TataTeżCzyta
– jest ważne, by ojcowie, dziadkowie czy bracia byli zaangażowani w rodzinne rytuały, a wspólne czytanie jest niewątpliwie jednym z takich pozytywnych nawyków budujących więzi rodzinne – komentuje profesor Rafał Wiśniewski, Zastępca Dyrektora Narodowego Centrum Kultury.

Warto podkreślić, że w zależności od wieku dziecka, wspólne czytanie się zmienia i spełnia różne funkcje. W pierwszych miesiącach życia książka jest tylko pretekstem do kontaktu, bo to kontakt z dzieckiem jest najważniejszy. A warto go budować poprzez czytanie, bo doskonale stymuluje mózg. Dla dzieci w wieku przedszkolnym wspólne czytanie (i rozmawianie o tym, co przeczytaliśmy) jest świetnym ćwiczeniem przygotowawczym do życia społecznego. W pierwszych klasach szkoły podstawowej dziecko uczy się czytać, aby potem czytać samodzielnie, by się uczyć. Czytanie jest najważniejszym i niezastąpionym narzędziem umożliwiającym całą późniejszą edukację. – mocno dodaje Edyta Plich, współautorka poradnika, prezeska Fundacji Edico. W wieku przed nastoletnim i nastoletnim nadal warto czytać razem na głos, ponieważ wspólne czytanie to wspólne sprawy i okazja do rozmowy. Czytanie dzieciom w tym wieku to wejście w relację, oswajanie emocji, dbanie o więź.

Wspólne czytanie z dzieckiem przez ojca czy dziadka i towarzyszącą temu rozmowa wokół opowieści, jest nie do przecenienia. Buduje więź, tworzy przestrzeń do dzielenia się emocjami i marzeniami, dostarcza wspólnych przeżyć. To również pole do rozpoczynania wielu ważnych rozmów na temat otaczającego dzieci świata. Trudno wyrazić jak fundamentalne może to mieć znaczenie dla całej przyszłości tej relacji. – puentuje Joanna Flis, psycholożka, autorka podcastu „Madame Monday”.

Autorytety też czytają i zachęcają do czytania
Tegoroczną edycję kampanii wspierają nie tylko znani tatusiowie i dziadkowie, ale też panie – mamy i partnerki – które podpisują się pod inicjatywą Fundacji Powszechnego Czytania i wydawnictwa Tatarak i zgodnie zachęcają: niech #TataTeżCzyta! Ambasadorkami kampanii zostały: aktorki Katarzyna Zielińska, Anna Czartoryska-Niemczycka oraz Anna Dereszowska, Magda Kordaszewska – terapeutka, twórczyni portalu Zabawkowicz.pl i organizatorka plebiscytu „Zabawka Roku” oraz Joanna Flis – psycholożka, autorka podcastu „Madame Monday”. Wśród panów wspierających akcję znaleźli się m.in.: Jan Dąbrowski, youtuber znany jako JDabrowsky, Kamil Nowak – twórca bloga Blogojciec.pl i pedagog; Marcin Perfuński – dziennikarz, redaktor, autor bloga Supertata.tv; Łukasz „Juras” Jurkowski – dziennikarz i komentator sportowy, zawodnik MMA i taekwondo, dr Kamil Janowicz – psycholog, pracownik naukowy, autor bloga Father_ing, Łukasz Dominiak – tata instagramer (Who’s Your Daddy); Wiesław Nowobilski – szef ekipy remontowej programu „Nasz nowy dom” i Maciej Pertkiewicz – architekt, członek ekipy programu „Nasz nowy dom”.

Czytanie jest bardzo ważną częścią mojego zawodu, niejako żyję tekstami. Ale widzę też jak bardzo one budują nasze kompetencje nawiązywania relacji, rozumienia ludzi. W dzisiejszym zabieganym świecie taki moment zatrzymania, z dzieckiem, na wspólnym czytaniu i rozmowie, powinien być dla każdego taty, ważnym rytuałem. Popieram totalnie. – dodaje Katarzyna Zielińska.

Jako rodzic wiem, jak ważną rolę w rozwoju dzieci odgrywają książki. Sama uwielbiam czytać i uważam, że czytanie jest dobre dla każdego! Dla dzieci wspólny czas z książką to przede wszystkim bliskość i zabawa, która w przyszłości zaowocuje bezcennym nawykiem czytania dla przyjemności, które daje łatwość zdobywania wiedzy, rozwija ciekawość świata, daje wolność! Dobrze pamiętam jak ważne były dla mnie wieczory, gdy mój tata czytał mi przed snem, dlatego jestem ambasadorką kampanii Cała Polska Czyta Dzieciom i z radością dołączam do zawołania: niech #TataTeżCzyta!” – mówi Anna Czartoryska-Niemczycka.

#TataTeżCzyta w bibliotece, outdoorze, radiu i Internecie
Organizatorzy kampanii #TataTeżCzyta zaprosili do współpracy czołowych polskich dystrybutorów i wydawców. Dzięki ich wsparciu poradnik dla rodziców i opiekunów „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024” w wersji drukowanej trafi do wybranych księgarń i bibliotek na terenie całej Polski. Partnerzy dystrybucyjni i wydawcy również aktywnie angażują się w promocję akcji w swoich kanałach w mediach społecznościowych.

W ramach akcji, Fundacja Powszechnego Czytania i wydawnictwo Tatarak, zachęcają także bibliotekarzy, nauczycieli szkół podstawowych i przedszkoli do organizowania akcji #TataTeżCzyta w Bibliotece. Na stronie TataTeżCzyta.pl zamieszczone zostały m.in. scenariusze zajęć dla dzieci, które można wykorzystać podczas lekcji. Odbył się też ekspercki webinar przeznaczony dla bibliotekarzy i nauczycieli.

Kampanii #TataTeżCzyta towarzyszy spot z udziałem ambasadorów akcji, który będzie emitowany m.in. na nośnikach reklamowych w pociągach PKP, CTV i serwisach Grupy WP. Dodatkowo akcję będzie promować kampania outdoor, emisja spotów reklamowych w radiu, kampania w social mediach oraz influencer marketing.

Tegoroczna kampania potrwa do 23 czerwca, kiedy obchodzony jest Dzień Ojca. Czas kampanii nie jest przypadkowy – w tym okresie przypadają także Dzień Mamy oraz Dzień Dziecka, którym często towarzyszą wydarzenia skierowane do najmłodszych, z udziałem rodziców i opiekunów, które mogą stać się doskonałą okazją do promocji czytania. Formuła kampanii jest całkowicie otwarta. Każdy może się włączyć! Organizatorzy zapraszają do udziału, a także pobierania i wykorzystywania materiałów dostępnych na stronie TataTeżCzyta.pl W pierwszą edycję kampanii #TataTeżCzyta w roku ubiegłym zaangażowało się wiele instytucji, mediów, influencerów i samorządów. Użytkownicy portali społecznościowych w ramach otwartej formuły akcji sami chętnie współtworzyli treści – pod hashtagiem #TataTeżCzyta opublikowano ponad 2000 postów. Liczba wyświetleń materiałów związanych z kampanią przekroczyła 5 000 000, a broszura „Supermoc książek: TataTeżCzyta” została rozdystrybuowana w nakładzie 35 000 egzemplarzy.

Link do spotu: https://youtu.be/6dTX92a4NdM

Link do poradnika „Supermoc książek #TataTeżCzyta2024”:

https://fpc.org.pl/wp-content/uploads/2024/04/TTCZ24_broszura_pl_www.pdf

Kampanię dofinansowano z programu UE Kreatywna Europa oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Strona kampanii: www.TataTezCzyta.pl

Organizatorzy kampanii:

Fundacja Powszechnego Czytania i Wydawnictwo Tatarak

Patronat honorowy:

Biblioteka Narodowa, Narodowe Centrum Kultury, Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0

Partnerzy projektu:

Miasto Warszawa, Unia Metropolii Polskich, Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Kraków Miasto Literatury UNESCO, Miasto Zakopane, Miasto Gdańsk, Miasto Wrocław, Wrocławski Dom Literatury, Wrocław Miasto Literatury UNESCO, Miasto Poznań, Poznańskie Centrum Świadczeń – Centrum Inicjatyw Rodzinnych, Literacka Podróż Hestii, Fundacja Olgi Tokarczuk, CzasDzieci.pl, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Noc Bibliotek, FRSI, Alternatywna Lista Lektur, Fundacja Share the Care, Polska Izba Książki, Księgarnia Mamy to!, Foods by Ann Anna Lewandowska, Levann Supplements, Nowa Era, Tato.net, Legimi, OTOFILM, Brain, Artur Sokół, Selectivv, Love Brands Group, COS Torwar, Legia Fight Club, Forbes Woman, Noizz, Onet, Ofemini, Medonet, GroupM, SAR Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej

Producent kolekcji towarzyszącej:

Nadwyraz.com

Partnerzy dystrybucyjni:

Platon, Ateneum, OSDW Azymut, Empik, Gandalf.com.pl, Książnica Polska, Liber S.A., motyleksiazkowe.pl, PWN Księgarnia Internetowa, Księgarnie Świat Książki, swiatksiazki.pl, Świat Prasy, taniaksiazka.pl, tantis.pl, WSiP, Znak Księgarnia

Fundatorzy wydania papierowego:

Abedik, Perfekt, Drukarnia Anczyca, Drukarnia SOWA, ArtDruk, Drukarnia Leyko, Europapier, Burgo Group, Follak i Rk Polska

Wydawnictwa polecające książki w projekcie:

Agora dla dzieci, Albus, Babaryba, BookOjciec, Druganoga, Dwie Siostry, Dwukropek, Egmont, Entliczek, Ezop, Format, Frajda, HarperCollins, Hokus-pokus, Literatura, Mamania, Media Rodzina, Mięta, Muchomor, Muzeum Gdańska, No bell, Papilon, Polarny Lis, Powergraph, Prószyński i S-ka, PWN, Świetlik, Tako, Tatarak, Widnokrąg, Wilga, Wolno, Wydawnictwo BIS, Wydawnictwo Jung-Off-Ska, Wydawnictwo Olesiejuk, Wytwórnia, Zakamarki, Zielona Sowa, Znak Emotikon, Zygzaki

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie oficjalnym Partnerem Regionalnym FPC

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie została oficjalnym Partnerem Regionalnym Fundacji Powszechnego Czytania.

Jednym z zadań statutowych Wojewódzkich Bibliotek Publicznych jest realizowanie, koordynowanie i promowanie inicjatyw służących rozwojowi czytelnictwa.Jednocześnie tak właśnie swoją misję postrzega i realizuje Fundacja Powszechnego Czytania. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie doszła do prostego wniosku: po co wywarzać otwarte drzwi, skoro można połączyć siły i skorzystać wzajemnie ze swoich „supermocy”?

Przyglądaliśmy się przemyślanej strategii i szerokiemu wachlarzowi działań, jakie realizuje Fundacja Powszechnego Czytania i doszliśmy do wniosku, że nawiązanie partnerstwa będzie z korzyścią dla wszystkich: my jesteśmy w stanie przełożyć strategie FPC na działania w województwie warmińsko-mazurskim, a Fundacja jest profesjonalnym partnerem do rozmów strategicznych wokół tego, jak te działania wdrożyć, jakiej argumentacji używać, na jakie badania się powoływać – podkreśliła Adrianna Walendziak, dyrektorka Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej.

Jesteśmy zachwyceni z tego pierwszego Partnerstwa Regionalnego. To ogromny zaszczyt i zobowiązanie – nasz kilkuletni wysiłek na rzecz tworzenia strategii zmiany myślenia o upowszechnianiu czytania przyniósł właśnie niesamowity efekt: od tworzenia wizji i prób ich wdrażania z biura niewielkiej organizacji wchodzimy w partnerstwo, w którym dzięki zaangażowaniu wielkiej instytucji, jaką jest Wojewódzka Biblioteka Publiczna będziemy mieli szansę współpracować systemowo i szeroko; dzielić się naszymi pomysłami, ale też przede
wszystkim uczyć się i inspirować dzięki współpracy z doświadczonymi ludźmi pracującymi często w środowiskach innych niż nasze. Trudno wyrazić, jak bardzo jesteśmy wdzięczni za taką możliwość – powiedziała mocno Maria Deskur, prezes Fundacji Powszechnego Czytania.

Pierwszym krokiem partnerstwa było spotkanie warsztatowe przedstawicieli Fundacji z zespołem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie oraz dyrektorkami Miejskich Bibliotek Publicznych województwa warmińsko-mazurskiego. Jestem dyrektorem biblioteki
ponad dwadzieścia lat, a jednak to spotkanie było interesujące i inspirujące. Wyjeżdżam naładowana pomysłami – podkreśliła na koniec warsztatów dyrektorka Miejskiej Biblioteki Publicznej w Lidzbarku Warmińskim. Rozmawiałyśmy o strategiach włączenia w działania proczytelnicze szerszego kręgu decydentów. Na przykład: czytanie jako fundament dobrostanu powinno być w kręgu zainteresowania lekarzy, jako narzędzie rozwoju przyszłych innowatorów powinno być wspierane przez przywódców biznesu. Nasze warsztaty dotyczyły między innymi tego właśnie, czyli jak zaprosić do wywierania wpływu na czytelnictwo autorytety z tych dziedzin – mówi Katarzyna Konopka, kierownik projektów Fundacji Powszechnego Czytania.

Fundacja Powszechnego Czytania od sześciu lat buduje elementy strategii upowszechniania czytania w Polsce: w 2019 r. uruchomiła program Książka na receptę. Recepta na sukces, którego celem jest wprowadzenie na stałe do praktyki pediatrycznej w Polsce rekomendację czytania. W 2020 roku, w dniu zamknięcia szkół, Fundacja stworzyła kampanię #TerazCzasNaCzytanie namawiając rodziców do odrywania dzieci od ekranów. W 2021 roku wraz z koordynatorami Koalicji „Czytająca Polska” opublikowała pierwszy polski poradnik upowszechniania czytania Supermoc książek oraz Supermoc książek w przedszkolu. Od dnia wybuchu wojny w Ukrainie prowadzi akcję #KsiążkaChroni, której celem jest dostarczenie książek dzieciom uchodźcom i pomoc wydawcom ukraińskim.W 2022 r. we współpracy z Unią Metropolii Polskich wystartowała z kampanią #CzytanieRządzi, której celem jest angażowanie autorytetów na rzecz czytania. W 2023 r. we współpracy z wydawnictwem Tatarak Fundacja uruchomiła pierwszą edycję kampanii #TataTeżCzyta, zorganizowała też pierwszą międzynarodową konferencję Literacy for Democracy; co roku w grudniu prowadzi świąteczną kampanię fundraisingową #UwolnijSupermocDobra.

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie to instytucja kultury o bogatej historii i szerokim spektrum działalności. Biblioteka oferuje dostęp do bogatego zbioru książek, czasopism, materiałów audiowizualnych oraz elektronicznych z różnych dziedzin wiedzy. Jako instytucja publiczna jej głównym celem jest promowanie czytelnictwa, edukacja kulturalna oraz wspieranie rozwoju społeczności lokalnej. Wojewódzka Biblioteka Publiczna organizuje różnorodne wydarzenia kulturalne, takie jak spotkania autorskie, wystawy, konferencje oraz
warsztaty tematyczne, które mają na celu zachęcenie mieszkańców do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym. Ponadto biblioteka często współpracuje z innymi instytucjami kulturalnymi, edukacyjnymi oraz społecznymi, aby promować czytanie i kulturę w regionie. Dzięki partnerstwu z Fundacją Powszechnego Czytania Wojewódzka Biblioteka Publiczna może efektywniej adaptować i wdrażać innowacyjne strategie promujące czytanie, korzystając z bogatego doświadczenia oraz wsparcia ekspertów z Fundacji.

Polska kluczowym międzynarodowym partnerem wydawniczym Ukrainy

Polska jest kluczowym międzynarodowym partnerem wydawniczym Ukrainy. To współpraca, która w czasie toczącej się za wschodnią granicą wojny jest szczególnie ważna.

25 kwietnia w ramach wystawy „Kraj książki” odbył się ukraińsko-polski okrągły stół wydawniczy.

W spotkaniu wzięło udział wielu ekspertów – Oleksandra Koval, dyrektor Ukraińskiego Instytutu Książki, dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie Maciej Jastrzębski, kanclerz Polskiego Bracta Kawalerow Gutenberga Jacek Kuśmierczyk, a także prezeska Fundacji Powszechnego Czytania Maria Deskur, z wystąpieniem online. Podczas wydarzenia głos zabrali także znani pisarze i tłumacze Julia Bereżko-Kamińska, Olha Olkhova, Natalia Sydiachenko.

Spotkanie poprowadzili Dmytro Drozdovskyi, redaktor naczelny najstarszego ukraińskiego magazynu literackiego „Vsesvit”, oraz Ihor Stepurin, dyrektor wykonawczy Ukraińskiego Stowarzyszenia Wydawców i Księgarzy.

Fundacja Powszechnego Czytania od początku wojny aktywnie wspiera ukraińską branżę wydawniczą, działając na rzecz ratowania czytelnictwa. Z myślą o wsparciu Ukrainy powstała kampania #KsiążkaChroni, w ramach której rozdano ponad 160 tysięcy książek dzieciom i rodzicom uchodźczym w potrzebie, wspierając jednocześnie ukraińskich wydawców. W ubiegłym roku z inicjatywy FPC odbyła się także międzynarodowa konferencja Literacy for Democracy – jednocześnie w Warszawie i w Kijowie, której celem było podkreślenie znaczenia czytelnictwa i kultury książki dla budowania i rozwoju demokracji.

#TataTeżCzyta2024 – Anna i Robert Lewandowscy wspierają nową edycję kampanii

#TataTeżCzyta – ubiegłoroczne zawołanie, które stało się hasłem ogólnopolskiej kampanii jest wciąż aktualne i ważne. Chłopcy i mężczyźni w Polsce nadal czytają znacznie mniej niż kobiety i dziewczynki. Dlatego Fundacja Powszechnego Czytania i Wydawnictwo Tatarak ponownie podejmują wyzwanie dotarcia do Ojców, Wujków, Dziadków, Braci, Opiekunów i wszystkich mężczyzn – w Światowy Dzień Książki kierując do nich prosty przekaz: czytajcie! Czytanie daje wolność! W akcję włączyli się już Anna i Robert Lewandowscy!

Tegoroczne badania czytelnictwa wskazują, że przez ostatnie 12 miesięcy nastąpił jego znaczny wzrost – aż o 9 pp., po raz pierwszy od niespełna 10 lat. Wciąż jednak jeśli chodzi o sięganie po lekturę przeważają kobiety – 50% przy 36% mężczyzn. Bardzo podobnie przedstawia się też stosunek
emocjonalny do czytania. Co ciekawe w ubiegłym roku podwoił się odsetek mężczyzn korzystających z bibliotek – w grupie wiekowej osób potencjalnie wychowujących małe dzieci. Już w poprzedniej edycji kampanii #TataTeżCzyta organizatorzy podkreślali, że brak męskiego czytającego wzorca to jedna z przyczyn porzucania czytelniczych nawyków, które kojarzą się przede wszystkim z okresem edukacji. Ostatnie badania pokazują, że aktywne zaangażowanie mężczyzn w socjalizację czytelniczą w środowisku rodzinnym sprzyja wyrobieniu i utrwaleniu czytelniczych postaw, zwłaszcza wśród chłopców. Nawyki
ukształtowane w dzieciństwie mają wpływ na zwyczaje czytelnicze w dorosłym życiu. Chłopcy czytają mniej, dlatego tym bardziej należy kłaść nacisk na tę kwestię!

„Ubiegłoroczna edycja kampanii #TataTeżCzyta oraz wyniki najnowszych badań potwierdzają potrzebę i słuszność kampanii pro-czytelniczych kierowanych do mężczyzn. Dlatego po raz kolejny podejmujemy to wyzwanie. Treści naszej broszury nie tracą na aktualności. Warto sprawdzić, jak łatwo jest zacząć
czytać, a przede wszystkim – jak zacząć czytać z dzieckiem.” – mówi Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania, współautorka poradnika Supermoc Książek #TataTeżCzyta.

„Współpraca z tak wieloma wydawnictwami to wyjątkowe doświadczenie. Wszystkim nam bardzo zależy na włączającym zachęcaniu do czytania tych, którzy wciąż nie czują się jeszcze wystarczająco zaproszeni.” – zaznacza Monika-Wróbel Lutz, prezeska wydawnictwa Tatarak, inicjatorka projektu #TataTeżCzyta.

Tegoroczna kampania rozpocznie się 15 maja. Wtedy też zaplanowano oficjalną premierę spotu promującego akcję, z udziałem nowych ambasadorów. Działania w ramach akcji potrwają do 23 czerwca, kiedy obchodzony jest Dzień Ojca. Czas kampanii nie jest przypadkowy – w tym okresie
przypadają także Dzień Mamy oraz Dzień Dziecka, którym często towarzyszą wydarzenia skierowane do najmłodszych, z udziałem rodziców i opiekunów, które mogą stać się doskonałą okazją do promocji czytania. Formuła kampanii, tak jak podczas pierwszej edycji, jest otwarta. Organizatorzy zapraszają do
udziału, a także pobierania i wykorzystywania materiałów dostępnych na stronie.

„Rok temu miałem przyjemność podzielić się własnym doświadczeniem i pasją do czytania. Ważne, żeby motywować do tego dzieci, ale też siebie nawzajem.” – mówi Łukasz Dominiak, instagramer („Who’s your Daddy”), ambasador ubiegłorocznej edycji.

Akcji towarzyszy broszura Supermoc książek: #TataTeżCzyta edycja 2024. Jest bezpłatna, dostępna w wersji e-booka do pobrania na: www.TataTezCzyta.pl (już od 23 kwietnia), a także w wersji drukowanej (od 15 maja), w wybranych księgarniach, bibliotekach publicznych, przedszkolach, instytucjach kultury
i firmach.

Czytanie jest dla mózgu tym, czym sport dla ciała. Dlatego powinno być promowane jako zdrowa forma spędzania czasu, atrakcyjna i uprawiana niezależnie od płci. Każdy regularnie czytający rodzic czy opiekun to fundament przyszłości dziecka. Czytanie rozwija, poszerza horyzonty, uwalnia potencjał –
a tym samym, daje wolność!

Tato, Wujku, Bracie, Dziadku – pamiętajcie o tym!

„To dla mnie niezwykła radość, że po raz kolejny możemy jako firma być partnerem akcji Fundacji Powszechnego Czytania. Zaangażowanie w istotne społecznie projekty jest wpisane w DNA LoveBrands Group. Zajmując się zawodowo doradztwem komunikacyjnym doskonale wiemy, jak ważne jest
czytanie. Słowa mają wielką moc, którą warto wykorzystywać w szczytnym celu, dlatego jak co roku, użyjemy ich do tego by jeszcze więcej osób usłyszało o tej niezwykłej akcji” – mówi prezes LoveBrands Group, Dorota Bieniek.

Kampanię dofinansowano z programu UE Kreatywna Europa oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Strona kampanii: www.TataTezCzyta.pl

Patronat honorowy:
Biblioteka Narodowa, Narodowe Centrum Kultury, Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0, Fundacja Powszechnego Czytania

Organizatorzy kampanii:
Fundacja Powszechnego Czytania i Wydawnictwo Tatarak

Partnerzy projektu:
Miasto Warszawa, Unia Metropolii Polskich, Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Kraków Miasto Literatury UNESCO, Miasto Zakopane, Miasto Gdańsk, Miasto Wrocław, Wrocławski Dom Literatury, Wrocław Miasto Literatury UNESCO, Miasto Poznań, Poznańskie Centrum Świadczeń – Centrum Inicjatyw Rodzinnych, Literacka Podróż Hestii, Fundacja Olgi Tokarczuk, CzasDzieci.pl, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Noc Bibliotek, FRSI, Alternatywna Lista Lektur, Fundacja Share the Care, Polska Izba Książki, Księgarnia Mamy to!, Foods by Ann Anna Lewandowska, Levann Supplements, Nowa Era, Tato.net, Legimi, OTOFILM, Brain, Artur Sokół, Selectivv, Love Brands Group, COS Torwar, Legia Fight Club, Forbes Woman, Noizz, Onet, Ofemini, Medonet, GroupM, SAR Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej

Partnerzy dystrybucyjni:
Platon, Ateneum, OSDW Azymut, Empik, Gandalf..com.pl, Książnica Polska, Liber S.A., motyleksiazkowe.pl, PWN Księgarnia Internetowa, Księgarnie Świat Książki, swiatksiazki.pl, Świat Prasy, taniaksiazka.pl, tantis.pl, WSiP, Znak Księgarnia

Fundatorzy wydania papierowego:
Abedik, Perfekt, Drukarnia Anczyca, Drukarnia SOWA

Wydawnictwa polecające książki w projekcie:
Agora dla dzieci, Albus, Babaryba, Bajka, Bosz, Czytalisek, Druganoga, Dwie Siostry, Dwukropek, Egmont, Entliczek, Ezop, Format, Frajda, Harperkids, Hokus-pokus, Literatura, Mamania, Media Rodzina, Mięta, Muchomor, Muzeum Gdańska, Papilon, Polarny Lis, Poławiacze Pereł, Powergraph, Prószyński i S-ka, PWN, Świetlik, Tako, Tatarak, Widnokrąg, Wilga, Wolno, Wydawnictwo BIS, Wydawnictwo Jung-Off-Ska, Wydawnictwo Olesiejuk, Wytwórnia, Zakamarki, Zielona Sowa, Znak Emotikon, Zygzaki

Kolejne szkolenie w ramach programu „Książka na Receptę” dla lekarzy – 13 kwietnia Warszawa

Kolejne szkolenie dla lekarzy poświęcone roli czytania książek w rozwoju dzieci. Już po raz drugi odbędzie się konferencja i warsztaty pod hasłem „Książka Na Receptę. Recepta na Sukces”. Wydarzenie polecane jest przez Polskie Towarzystwo Pediatryczne, Okręgową Izbę Lekarską im. prof. Jana Nielubowicza w Warszawie, a odbywa się pod patronatem Medycyny Praktycznej – co potwierdza, że jest to ważne, poparte sprawdzonymi badaniami zagadnienie dla środowiska medycznego.

Kwiecień to miesiąc, w którym przypada Światowy Dzień Zdrowia, a także Światowy Dzień Książki. 13 kwietnia odbędzie się szkolenie Książka na receptę. Wpływ głośnego czytania na zdrowie i rozwój dzieci do 5 roku życia, organizowane przez Fundację Powszechnego Czytania, dzięki wsparciu programu „Promocja czytelnictwa” Instytutu Książki i Ministerstwa Kultury.

„Książka na Receptę” to nowatorski w skali kraju program wspierający czytelnictwo, którego celem jest zaproszenie lekarzy i personelu medycznego do włączania rekomendowania pacjentom, a także ich rodzicom i opiekunom wspólnego, głośnego czytania książek, jako elementu praktyki lekarskiej.

Założeniem programu jest wspieranie zdrowia i rozwoju dzieci do 5 roku życia, który w tym właśnie okresie życia jest najbardziej intensywny. Liczne badania oraz doświadczenia innych krajów i organizacji, potwierdzają, że codzienny czas z książką odgrywa ogromną rolę w tym procesie – staje się fundamentem rozwoju nie tylko intelektualnego – wspierając umiejętności językowe, zdolność krytycznego myślenia, ale także dobrostanu psychicznego. Wspólne czytanie pomaga budować odporność psychiczną, kompetencje społeczne i empatię. Jednocześnie pozwala na budowanie relacji rodzic-dziecko. Dziś wskazywane jest też jako jeden z aspektów pediatrii przyszłości.

Od początku istnienia programu Fundacja Powszechnego Czytania powołuje się na niezrównany autorytet w tej dziedzinie, prof. Barry’ego Zuckermana, amerykańskiego pediatrę, który jako pierwszy lekarz na świecie wprowadził zalecanie wczesnego czytania dzieciom jako interwencję medyczną.

„Rodzic, który czyta małemu dziecku, stymuluje jego rozwój poznawczy, leksykalny i społeczno-emocjonalny poprzez pozytywne, radosne doświadczenie. To najlepsza sytuacja wspierająca rozwój mózg, który najintensywniej odbywa się właśnie w pierwszych latach życia. Według mojej wiedzy to najlepszy sposób skutecznej prewencji, zaraz po szczepieniach. Cieszę się, że Fundacja Powszechnego Czytania rozwija ideę „książki na receptę” wśród lekarzy Polsce.” – powiedział prof. Zuckerman, którego wykład, a także sesja Q&A, będą częścią planowanego szkolenia.

„Program stawia sobie za cel dotarcie do rodzin nieczytających w Polsce i wypracowanie nawyku codziennego wspólnego czytania rodzica z dzieckiem. Jest to ogromne wyzwanie, w sytuacji kiedy w 30% domów w naszym kraju nie ma książek, dlatego tak ważne jest włączenie tej rekomendacji jako elementu interwencji medycznej – autorytet lekarzy ma ogromne znaczenie. Ich udział w programie wydaje się oczywisty, kiedy wyniki licznych badań potwierdzają silny wpływ czytania na zdrowie i prawidłowy rozwoju dzieci. W kontakcie z rodzicami to bardzo istotny argument.” – przekonuje Maria Deskur, prezeska FPC.

Organizator oraz partnerzy podkreślają, że rekomendacja czytania i rozmowy z małym dzieckiem jest oparta na rzetelnych danych naukowych. Oprócz, ponad 30-letnich badań i doświadczeń amerykańskiej organizacji ReachOut&Read, są to: Stanowisko Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej, Badania PISA Reading for Pleasure, a także raporty dotyczące czytelnictwa polskiej Biblioteki Narodowej.

„W pediatrii przyszłości rozwój holistyczny pacjentów jest kluczowy – należy w nim uwzględnić kwestię czytania dzieciom na wczesnym etapie życia. Warto pamiętać o tym także w kontekście kształcenia lekarzy, podkreślając inne, obok fizjologii i farmakologii, aspekty istotne w leczeniu i wspieraniu prawidłowego rozwoju najmłodszych. Przede wszystkim trzeba zachęcać dzieci i rodziców do podejmowania wysiłku. W ten sposób możemy wyzwolić pełny potencjał rozwojowy dzieci, dbając w międzyczasie o ich dobrostan psychofizyczny. Temu właśnie poświęcony jest program „Książka na Receptę”, którego sam jestem ambasadorem.” – dodał dr hab. Wojciech Feleszko, wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, autor licznych książek, członek zarządu Sekcji Pediatrii European Academy of Allergy and Clinical Immunology.

Fundamentalną częścią opieki lekarskiej nad dziećmi jest dziś profilaktyka zaburzeń. Wprowadzenie do codziennej praktyki w gabinetach rekomendacji czytania książek jest bardzo istotne z punktu widzenia medycyny i pediatrii przyszłości. To mała interwencja, która skutecznie stymuluje prawidłowy, holistyczny rozwój najmłodszych. W ramach szkoleń Fundacja Powszechnego Czytania udostępnia uczestnikom materiały – „recepty” do przepisywania czytania, plakaty, ulotki informacyjne, a także książki dla pacjentów.

Zapisy na bezpłatną, jednodniową konferencję przyjmowane są do 12 kwietnia. Formularz zgłoszeniowy znajduje się na stronie: https://www.ksiazkanarecepte.pl/szkolenie/.

„Zachęcam gorąco wszystkich pediatrów i lekarzy rodzinnych do udziału w tej wyjątkowej konferencji, która podnosi ogromnie ważny temat, jakim jest głośne czytanie dzieciom. To niepowtarzalna okazja, aby zgłębić najnowsze badania, wymienić się doświadczeniami i przyczynić się do promowania zdrowego rozwoju najmłodszych. Nie przegapcie szansy, by być częścią tego ważnego przedsięwzięcia, które ma realny wpływ na przyszłość dzieci, w tym rozwój ich zamiłowania do książek!” – tak dr Olga Rostkowska, wiceprezes ORL w Warszawie, rekomenduje tegoroczną konferencję i szkolenie „Książka na receptę”.

Rozwój mózgu dziecka odbywa się najintensywniej w pierwszych latach życia. Tymczasem ścieżka systemowej edukacji rozpoczyna się dużo później. Docelowym efektem programu „Książka na Receptę. Recepta na Sukces” i promocji wczesnego czytania jest zwiększona liczba dzieci osiągających swój pełen potencjał rozwojowy. Długofalowo ma przełożyć się to na wyrównanie różnic społeczno-ekonomiczny oraz szans najmłodszych na sukces szkolny i w późniejszym życiu. Namawianie do codziennego czytania dzieciom już w niemowlęctwie ma dać wymierne efekty – pomóc kolejnym pokoleniom wyrastać na produktywnych obywateli, uczestniczących aktywnie w życiu społecznym kraju.

Fundacja Powszechnego Czytania jest organizacją non profit, która powstała w 2018 roku
i stawia sobie za cel podniesienie poziomu czytelnictwa w Polsce. W 2019 roku Fundacja uruchomiła pierwszą odsłonę programu „Książka na Receptę. Recepta na sukces”, zapraszając do współpracy pierwszego pediatrę na świecie, który w 1990 roku zaczął przepisywać czytanie swoim pacjentom.

Szczegóły programu Książka Na Receptę: https://www.ksiazkanarecepte.pl/

Organizator programu: Fundacja Powszechnego Czytania

Partnerzy programu: Polskie Towarzystwo Pediatryczne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie, Wydawnictwo PZWL, Medelight, MEDtube, Biblioteka Narodowa

Konferencja i warsztaty „Książka na Receptę” zostały dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Spotkanie z autorką Sarą Lundberg – #CzytanieRządzi w Domu Literatury

Spotkania pod hasłem #CzytanieRządzi – kampanii promującej czytelnictwo realizowanej przez Fundację Powszechnego Czytania odbywają się cyklicznie już od pół roku. Organizuje je Dzielnica Śródmieście m.st. Warszawy, a gośćmi czytelniczych wydarzeń dla dzieci są najbardziej znani polscy twórcy literatury. Tym razem jednak w Domu Literatury gościliśmy szwedzką pisarkę i ilustratorkę Sarę Lundberg.

Sara Lundberg to jedna z najbardziej cenionych szwedzkich ilustratorek i autorek książek dla dzieci. Współpracowała z wieloma pisarzami, m.in. z Åsą Lind, Ulfem Starkiem i Ylvą Karlsson, ale tworzy też własne, autorskie książki obrazkowe. Za swoją twórczość nominowana była do nagrody literackiej Rady Nordyckiej, otrzymała Nagrodę Augusta i wiele innych ważnych nagród i wyróżnień.

Zgromadzone w Bibliotece dzieci i rodziców przywitał Aleksander Ferens, burmistrz Dzielnicy Śródmieście, zapraszając do udziału w rozmowach i czytelniczych spotkaniach dla dzieci. Tego poranka goście szukali odpowiedzi wiele pytań – jak to jest być pisarką? co jest potrzebne do pisania książek? jak to jest być ilustratorką i tworzyć obrazy do różnych historii, nie tylko swoich własnych? Dla wszystkich uczestników rozmowa ta była bardzo angażująca.

Dalsza część spotkania była poświęcona ilustracjom, które także tworzy Sara Lundberg. Pod jej dzieci miały okazję wziąć udział w warsztatach plastycznych, których głównym zadaniem było stworzenie zwierzęcych autoportretów.

Krytycy w pracach ilustratorki cenią szczególnie jej wrażliwość na kolor, malarskość jej obrazów oraz odważne podejście do perspektywy. Sara Lundberg tworzy rzeczywiste, a jednocześnie poetyckie i pełne metafor krajobrazy, nierzadko miejskie. Najczęściej stosuje akwarelę i gwasz. Czasami sięga też po technikę kolażu. Z wielką czułością portretuje przyrodę. Lubi koty.

Książki Sary Lundberg wydane w Polsce to: „Ten ptak, co mieszka we mnie, leci, dokąd chce”, opowieść o młodej dziewczynie, która wbrew protestom otoczenia ma odwagę i gotowość do ponoszenia konsekwencji podążania własną drogą, książka obrazkowa „Ja i inni”, z tekstem Ylvy Karlsson, w której w dziesięciu scenach poznajemy historię dziesięciorga dzieci, ich myśli i emocje, oraz książka „Spacer z kotem”, która jest uniwersalną opowieścią o relacjach, nie tylko dla kociarzy.

Po warsztatach uczestnicy mogli przedstawić swoje prace autorce, opowiedzieć jak powstawały, a także porozmawiać o jej książkach, zdobyć autografy oraz zrobić pamiątkowe zdjęcia.

Kolejne spotkania czytelnicze dla dzieci zaplanowane są już w kwietniu.

Fundacja Powszechnego Czytania oraz Dzielnica Śródmieście m.st. Warszawy zapraszają do wzięcia udziału.

Więcej o kolejnych spotkaniach dla dzieci: https://fpc.org.pl/spotkania/

Warsztaty koalicji „Czytająca Polska” – Zabrze liderem czytelnictwa

Zabrze liderem czytelnictwa: jako pierwsze miasto w Polsce podpisało zobowiązanie urzędników do pracy nad czytelnictwem.

Innowacja jest tym, co definiuje przywódcę – powiedział Steve Jobs, mając z pewnością na myśli też siebie samego. Dziś Zabrze stało się prawdziwym Jobsem pośród polskich miast: jako pierwsze miasto w Polsce dostrzegło i postanowiło wykorzystać potencjał rozwojowy czytelnictwa dla swojej społeczności.

„Wspieranie rozwoju czytelnictwa w Zabrzu jest działaniem na rzecz dobra wspólnego, dlatego ważne jest, aby wszystkie instytucje i podmioty działały w tym zakresie, podejmując wspólne inicjatywy oraz tworząc strategie rozwoju czytelnictwa w naszym mieście.

Czytanie, rozumienie i analiza tekstu to umiejętności, z którymi się nie rodzimy, musimy je wykształcić, ważna jest zatem nie tylko odpowiednia edukacja, ale przede wszystkim pokazanie, że jest to kompetencja kluczowa dla sukcesu w życiu osobistym i zawodowym każdego mieszkańca. Patrząc na czytelnictwo z perspektywy miasta jest to kompetencja, która umożliwia rozwój gospodarczy społeczności poprzez dywersyfikację know-how i współpracę różnych obszarów. Czytanie jest narzędziem budowania społeczności o bardziej wyrównanych szansach, co z kolei wpływa na dłuższe życie, mocniejsze demokracje i wzrost gospodarczy.”

– czytamy w deklaracji współpracy podpisanej przez Wydział Rozwoju Urzędu Zabrza oraz Miejską Bibliotekę Publiczną w dniu 20 marca b.r.

Zabrze idzie w dobrym kierunku. Cieszę się, że inicjatorem dołączenia Zabrza do pomysłu Koalicji „Czytająca Polska” jest Miejska Biblioteka Publiczna – to kolejny dowód, jaką rolę biblioteki mogą odgrywać w rozwoju swoich społeczności. Biblioteki nie są kosztem w budżecie, ale narzędziem modernizacji – podkreślił dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej i przewodniczący Krajowej Rady Bibliotecznej, świadek oficjalnego podpisania deklaracji.

Jesteśmy zaskoczeni, że jako pierwsi w Polsce doszliśmy do takich wniosków – przecież dostępne są tak liczne badania i publikacje pokazujące, że czytanie wzmacnia kompetencje obywatela w najróżniejszych dziedzinach – tworzy społeczności silniejsze intelektualnie, ekonomicznie i społecznie. Inwestycja w czytanie jest po prostu w najlepiej pojętym interesie każdej społeczności – podkreślają zgodnie Tomasz Iwasiów, Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zabrzu oraz Małgorzata Giela, Naczelnik Miejskiego Wydziału Rozwoju Urzędu.

„Deklaracja współpracy ma jeden podstawowy cel – wprowadzenie zmiany w podejściu
i mentalności nie tylko urzędników, ale także mieszkańców. Wierzymy, że wzajemne działania pozwolą spojrzeć na czytelnictwo przez pryzmat narzędzia rozwoju i modernizacji społeczeństwa. Mając na względzie dobro mieszkańców, dbając o ich poziom edukacji, zamożności, zadowolenia z życia, stan zdrowia, dążąc do likwidacji ubóstwa, prewencji uzależnień, niwelowania różnic w możliwościach rozwojowych, pragniemy wspólnie podjąć wysiłek na rzecz promocji i wsparcia rozwoju czytelnictwa w naszym mieście” – piszą dalej sygnatariusze deklaracji zabrzańskiej.

Wspaniała wizja, która ma szanse na prawdziwe wdrożenie to ideał, którego realizacji rzadko doświadczamy. Cieszymy się ogromnie, że oto właśnie na naszych oczach realizuje się wizja, nad którą pracujemy od kilku lat wspólnie z członkami i członkiniami Koalicji „Czytająca Polska”. To wielka motywacja do dalszej pracy – podkreślają koordynatorki prac Koalicji: Maria Deskur, prezes Fundacji Powszechnego Czytania, Katarzyna Janusik, wicedyrektorka Wrocławskiego Dom Literatury, Ewelina Szyszkowska, dyrektor generalna Polskiej Izby Książki, Urszula Chwalba, kuratorka programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Grażyna Szarszewska, członkini Rady Powierniczej FPC, Agnieszka Rasińska-Bóbr, KBF i Hanna Łozowska, Biuro Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Uroczyste podpisanie deklaracji przez Urząd Miasta Zabrze oraz Miejską Bibliotekę Publiczną otwarło warsztaty „Czytająca Polska”, które odbyły się już piąty raz, i po Krakowie, Sopocie, Wrocławiu oraz Warszawie, zawitały właśnie do Zabrza. Uczestnicy pracowali nad strategiami wsparcia czytelnictwa na poziomie szkoły, firmy, gminy i całego państwa. Warsztaty Koalicji „Czytająca Polska” zainicjowane zostały przez Fundację Powszechnego Czytania, Krakowski KBF, Polską Izbę Książki i Wrocławski Dom Literatury; prowadzone są już trzeci rok, a do koordynatorów dołączyło Biuro Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

W warsztatach Koalicji „Czytająca Polska” uczestniczyłem pierwszy raz i jestem pod wrażeniem wpływu jaki ta grupa wolontariuszy zaczyna osiągać. Podpisanie deklaracji w Zabrzu to oczywiście spektakularny sukces na dziś, ale przygotowane są także inne strategie, dla sektora edukacji, regulacji w obszarze polityki społecznej czy dla biznesu; i widząc jak działa Koalicja jestem przekonany, że także te kolejne strategie zostaną wdrożone. No i trzymamy kciuki za kolejne miasta, które będą chciały pójść w ślad Zabrza – podkreśla Mikołaj Małaczyński, prezes Legimi.

Czytelnictwo w Polsce jest na znacząco niższym poziomie niż w wielu innych krajach Europy. Negatywne skutki tego stanu rzeczy są nie zostały w Polsce przez dokładnie zbadane, ale na podstawie naszej wiedzy na temat badań o analizach innych rynków sądzimy, że Polska rocznie traci kilka, a może nawet kilkanaście miliardów złotych ze względu zbyt mały odsetek czytających.

Polepszenie tej sytuacji jest polską racją stanu. Dlatego spotykamy się, dlatego uczestnicy gotowi są przyjeżdżać z najróżniejszych miejsc w Polsce – wszyscy rozumiemy, że temat jest bardzo istotny.

Zależy nam na wypracowaniu strategii zmiany w oparciu o bardzo różnorodne punkty widzenia – centralne i lokalne; państwowe i biznesowe; dyrektorskie i bardziej codzienne. Uwzględnienie tych wielu głosów jest dla nas kluczowe. To jest metodologia, która umożliwia nam tworzenie krok po kroku realnej, osadzonej w rzeczywistości, przemyślanej, ale też możliwej do realizacji strategii podniesienia poziomu czytelnictwa w Polsce – podkreślają koordynatorki Koalicji.

Fundacja Powszechnego Czytania jest organizacją non profit, która powstała w 2018 roku i stawia sobie za cel wyrównanie szans dzieci na dobry start i szans Polski na lepszą przyszłość – poprzez podniesienie poziomu czytelnictwa w Polsce. W 2019 r. Fundacja uruchomiła program Książka na receptę. Recepta na sukces zapraszając do współpracy pierwszego pediatrę na świecie, który w 1990 roku zaczął przepisywać czytanie jak witaminy. W 2020 roku, w dniu zamknięcia szkół, Fundacja stworzyła kampanię #TerazCzasNaCzytanie namawiając rodziców do odrywania dzieci od ekranów. W 2021 roku wraz
z koordynatorami Koalicji „Czytająca Polska” opublikowała pierwszy polski poradnik upowszechniania czytania Supermoc książek oraz Supermoc książek w przedszkolu. Od dnia wybuchu wojny w Ukrainie prowadzi akcję #KsiążkaChroni, której celem jest dostarczenie książek dzieciom uchodźcom i pomoc wydawcom ukraińskim, w 2022 r. we współpracy z Unią Metropolii Polskich wystartowała z kampanią #CzytanieRządzi, w 2023 r. uruchomiła pierwszą edycję kampanii #TataTeżCzyta, zorganizowała też pierwszą międzynarodową konferencję Literacy for Democracy; co roku w grudniu prowadzi świąteczną kampanię fundraisingową #UwolnijSupermocDobra. Fundacja zaprasza do współpracy wszystkich ludzi zainteresowanych tematem podniesienia poziomu czytelnictwa w Polsce.

KBF jest gminną instytucją kultury, która od ponad dwudziestu lat nieprzerwanie działa na rzecz rozwoju przemysłów kreatywnych, turystyki kulturalnej, branży spotkań i przemysłów czasu wolnego. Główne obszary działalności KBF to: literatura, film, muzyka, sztuki wizualne, turystyka, inicjatywy lokalne
i edukacja. Instytucja zajmuje się organizacją i promocją imprez kulturalnych o zasięgu lokalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym, takich jak: Misteria Paschalia, Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie, Festiwal Conrada, Wianki i wiele innych rozpoznawalnych marek. KBF jest również współgospodarzem Pałacu Potockich, wydawcą czasopism i operatorem programów Kraków Culture, Kraków Miasto Literatury UNESCO oraz Krakow Film Commission.

Polska Izba Książki (PIK) to samorząd gospodarczy branży wydawniczo-księgarskiej. Izba działa od 1990 roku. Jej podstawowym zadaniem jest dbałość o jak najdogodniejsze warunki rozwoju gospodarczego branży, piśmiennictwa oraz czytelnictwa w Polsce. Zrzesza ponad 160 firm działających na rynku książki; jest jednym z inicjatorów powstania i współfundatorów Fundacji Powszechnego Czytania.

Wrocławski Dom Literatury to instytucja powstała w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Organizuje wydarzenia literackie, poczynając od spotkań autorskich, przez projekty edukacyjne, rezydencje literackie i działalność wydawniczą (w ramach Wydawnictwa Warstwy), po festiwale i nagrody, by wymienić tu tylko Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus czy Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius. WDL pełni też rolę partnera po stronie miasta Wrocławia dla działań Fundacji Olgi Tokarczuk oraz koordynuje literackie projekty międzynarodowe w ramach różnych sieci współpracy, jak chociażby Międzynarodowa Sieć Miast Schronienia (ICORN), do której stolica Dolnego Śląska należy od 2015 roku.
W 2019, za sprawą aplikacji przygotowanej przez zespół WDL, Wrocław dołączył także do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako Miasto Literatury, a w 2022 roku podpisał deklarację założycielską nowej sieci międzynarodowej współpracy literackiej – Światowych Stolic Książki UNESCO.

Biuro Prezydenta ds. Kultury, to wydział Urzędu Miejskiego w Gdańsku, który aktywnie wspiera działania dwunastu miejskich instytucji kultury. Obecnie w Biurze prowadzony jest szereg działań wzmacniających pole literatury, skierowanych do autorów, wydawców, księgarzy, organizacji pozarządowych. To między inny Gdańskie Stypendium Kulturalne, pozwalające realizować projekty twórcze czy Gdański Fundusz Wydawniczy oraz wsparcie kampanii promocyjnych nowopowstającej literatury i muzyki. Od 2022 roku istnieje konkurs grantowy Gdańsk Miasto Literatury wspierający działania animujące czytelnictwo, m.in. wzmacniające kulturotwórczą rolę księgarń czy pielęgnujące dziedzictwo literackie Gdańska. Biuro wzmacnia działania na rzecz czytelnictwa: opracowano system ulg czynszowych dla księgarń kameralnych w lokalach komunalnych, w jednej z miejskich instytucji kultury powołano zespół Gdańsk Miasto Literatury, rozpoczęto prace nad remontem zabytkowego, dawnego sierocińca, który ma szanse stać się pełnowymiarowym domem literatury z miejscami rezydencyjnymi. W 2010 roku powołano międzynarodową nagrodę dla poetów i tłumaczy – Europejski Poeta Wolności. Od 2015 z kolei wręczana jest samodzielna Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, której towarzyszy festiwal Odnalezione w Tłumaczeniu.
W Gdańsku prowadzone są także rezydencje dla autorów literatury, tłumaczy i naukowców m.in. we współpracy z Unią Literacką, a także w ramach Międzynarodowej Sieci Schronienia ICORN.

Fot. Paweł Janicki

Spotkanie autorskie z Weroniką Anną Marczak – #CzytanieRządzi w Domu Literatury

19 marca w warszawskim Domu Literatury odbyło się spotkanie czytelnicze z autorką bestsellerowej serii dla młodzieży „Rodzina Monet”, Weroniką Anną Marczak. Organizatorami wydarzenia była Fundacja Powszechnego Czytania oraz Dzielnica Śródmieście m.st. Warszawy, w ramach kampanii #CzytanieRządzi, a partnerem – Fundacja Domu Literatury i Domów Pracy Twórczej. Spotkaniu towarzyszyła przedpremierowa sprzedaż najnowszego tomu spod pióra autorki.

Dotychczas w Domu Literatury odbywały się poranki i popołudnia czytelnicze dla dzieci. Tym razem po raz pierwszy gościem była pisarka młodego pokolenia, autorka powieści z kategorii young adult. Spotkanie otworzyła Pani wiceburmistrzyni Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, Magdalena Wojciechowska, zaznaczając rolę książek w życiu młodych ludzi i korzyści, które niewątpliwie daje czytanie.

Głos zabrała także Anna Hejman, Dyrektor Fundacji Domu Literatury i Domów Pracy Twórczej. Jak zaznaczyła – na przestrzeni lat w miejscu tym gościli najlepsi pisarze, polscy i zagraniczni. Tym razem odwiedziła go jedna z najpoczytniejszych autorek polskiej literatury młodzieżowej. Pani Dyrektor zaznaczyła także rolę FPC w organizowaniu czytelniczych wydarzeń w Domu Literatury: „Fundacja tchnęła nowe życie w to miejsce, w którym już od prawie roku ma swoją siedzibę”.

W spotkaniu wzięło udział ponad 100 uczestników, którzy wypełnili Aulę Domu Literatury. Rozmowę poprowadziła Justyna Dżbik-Kluge, dziennikarka, moderatorka, podcasterka, autorka książek, przedsiębiorczyni. Tematem było twórczość pisarki oraz premierowy tom z bestsellerowej serii, ale także czytanie i literatura ogólnie. Uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się więcej o życiu autorki, jej upodobaniach literackich oraz o procesie pisania książek, a także pisarskich planach na przyszłość.

„Rodzice zawsze dużo mi czytali, kiedy sama jeszcze nie umiałam. Potem sama zaczęłam czytać bajki, które znałam już na pamięć.[…] Czytanie zawsze było w moim życiu.” – powiedziała autorka zapytana o własne podejście do czytania książek.

Temat czytania, jak i pisania książek, procesu twórczego i obcowania z literaturą oraz same książkowe doświadczenia autorki okazały się bardzo ciekawy dla nastoletniej widowni. Na koniec rozmowy pojawiło się wiele pytań od młodych czytelników, na które Weronika Marczak chętnie odpowiadała. Nie zabrakło też czasu na autografy i zdjęcia, a uczestnicy poranka mogli przedpremierowo nabyć najnowszy – ostatni już tom z serii „Rodzina Monet”.

Spotkania z autorami, ilustratorami i twórcami literatury odbywają się regularnie z inicjatywy władz dzielnicy, co pokazuje nieustające zaangażowanie samorządu warszawskiego w istotną kwestię promocji czytania oraz realizację deklaracji, którą w ubiegłym roku podjęła Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza i przedstawiciele jej członkowskich miast, rozpoczynając akcję #CzytanieRządzi.

Organizacja cyklicznych spotkań, które cieszą się zainteresowaniem dzieci, młodzieży i rodziców, potwierdza potrzebę i słuszność konsekwentnego podejmowania takich inicjatyw, co może być wzorem i inspiracją dla innych miast, gmin i samorządów. Działania lokalnych władz na rzecz promocji czytania wśród mieszkańców, przez zapraszanie do udziału w kulturze książki – co ważne – także osób nieczytających i wykluczonych jest bardzo istotne dla naprawy stanu czytelnictwa.

Czytelniczy Poranek z Agatą Romaniuk – #CzytanieRządzi o Poranku w Domu Literatury

W sobotni poranek, 24 lutego w Domu Literatury w Warszawie odbyło się kolejne czytelnicze spotkanie w ramach cyklu dla dzieci i rodziców #CzytanieRządzi o Poranku. Tym razem gościnią była Agata Romaniuk, jedna z najpopularniejszych współczesnych autorek literatury dziecięcej, spod jej pióra wyszła znana seria książek, pt. „Kocia Szajka”.

W sobotnim wydarzeniu wziął udział Pan Aleksander Ferens, Burmistrz Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, otwierając spotkanie, które następnie poprowadziła Ania Musialik. Spotkanie cieszyło się dużym zainteresowaniem – w zajęciach wzięło udział kilkudziesięcioro dzieci. Była to okazja do wspólnego czytania, rozmowy o ulubionych literackich bohaterach, zabawy, a także zdobycia autografów i zrobienia pamiątkowych zdjęć.

Cykl #CzytanieRządzi o Poranku realizowany jest przez Fundację Powszechnego Czytania oraz Dzielnicę Śródmieście m.st. Warszawy. Spotkania odbywają się regularnie – dwa razy w miesiącu, w sobotnie poranki w formule otwartej, a także we wtorkowe popołudnia, na które zapraszane są grupy zorganizowane wraz z opiekunami. Gośćmi spotkań z książką są najwybitniejszy polscy twórcy literatury dziecięcej – pisarze, ilustratorzy, a także aktorzy. Celem cyklu jest promocja czytania, zachęcenie do spędzania czasu z książkami, w przyjaznej atmosferze. Wydarzenia odbywają się w Auli Domu Literatury w Warszawie.

Projekt jest częścią kampanii #CzytanieRządzi, która polega na wspólnym działaniu z lokalnymi władzami dla upowszechniania czytelnictwa i wskazywania szerokich korzyści płynących ze wspólnego czytania z dziećmi. Dzielnica Śródmieście m.st. Warszawy aktywnie włącza się w pro-czytelnicze działania skierowane do najmłodszych.

Więcej o kampanii #CzytanieRządzi: https://fpc.org.pl/czytanie-rzadzi/

Więcej o cyklu #CzytanieRządzioPoranku można przeczytać na: https://fpc.org.pl/poranki/

Organizator projektu: Fundacja Powszechnego Czytania, Dzielnica Śródmieście m. st. Warszawy

Partner projektu: Dom Literatury w Warszawie